The Atlantik dergisinde, Jeffrey Goldberg’e konuşan üst seviye bir Amerikalı yetkili, yönetimin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya yönelik memnuniyetsizliklerini dile getirdi.

Yetkili, İsrail-Filistin sulh müzakelerinde gözüpek adımlar atmaması ve yeni yerleşim kararları nedeni ile Netanyahu için hakaret içeren ifadeler, İran’ın nükleer tehdidi konusunda de “korkak” ifadesini kullandı ve Netanyahu’yu barıştan çok aşırı kendi siyasal çıkarlarına odaklı şekilde tanımladı.

Açıklamaya, İsrail sebebi ile reaksiyon gecikmedi. Netanyahu, 'Şahsıma yönelik saldırıların tek nedeni İsrail devletini savunmamdır. Bana yönelik bütün saldırılara rağmen, İsrail halkını savunmaya devam edeceğim' dedi.

ABD ile ilişkilere de değinen Netanyahu, 'Devletimizin kuruluşundan bugüne ABD ile bir takım anlaşmazlıklar yaşadık ve yaşamaya devam ediyoruz. Fakat bu sorunlar, iki vatan halkları arasındaki derin ilişkileri zedeleyecek kurda değildir. Amerikan halkının bize desteğinin, son zamanlardaki en yüksek seviyesine ulaştığını görüyoruz. İki vatan arasındaki stratejik işbirliği ve değerlerimizdeki birlik devam etmektedir, ilelebet devam edecektir' ifadesini kullandı.

ABD  yönetimi: “Bizin görüşümüzü yansıtmıyor”

ABD’li yetkilinin, İsrail Başbakanı Netanyahu için kullandığı sözlere Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığından yalanlama geldi.

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, bu sözlerin Obama yönetiminin görüşlerini yansıtmadığını belirterek, bunu “zarar verici” ifadeler şekilde tanımladı. Earnest, “Kameralar önünde söylüyorum ki bu yorumlar ABD’nin pozisyonunu yansıtmamaktadır ve ABD Başkanı’nın şahsi görüşünü de yansıtmamaktadır” dedi.

ABD Başkanı Barack Obama ile Netanyahu’nun tesirli bir ortaklık yürüttüğünü anlatım eden Earnest, iki liderin çok yoğun istişarelerde bulunduğunu hatırattı. Earnest, Obama’nın dünya liderleri arasında en iyi Netanyahu ile görüşmelerde bulunduğuna işaret ederek, iki vatan arasındaki ilişkilerin önemine ve sarsılmazlığına vurgu yaptı.

İki ülkenin yakın ilişkilere sahip olduğunu fakat natürel ki bir takım konularda düşünce ayrılıklarının da bulunduğunu dile getiren Earnest, “ABD yerleşim faaliyetlerinin gayri meşruluğu ve bunun yalnızca iki devletli çözüm çabalarını karmaşıklaştırmaya yaradığını aleni bir çok aşırı kereler belirtti' dedi. 

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’ın, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Yossi Cohen ve üst seviye İsrailli yetkilileri ağırlayacağını anımsatan Earnest, her 6 ayda bir yapılan bu ABD-İsrail Danışma Grup toplantısının iki vatan arasındaki koordinasyon ve işbirliğinin eşsiz özelliğini ortaya koyduğunu bildirdi.

Earnest, Obama’nın arayıp özür dileyip dilemeyeceğine yönelik soru üstüne konuya açıklık getirmedi.

'Bu yorumlar yakışıksız ve ziyan verici'

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki de bu sözlerin bakanlığın görüşünü yansıtmadığını söyledi.

ABD-İsrail ilişkilerinin zinde kalmaya devam ettiğini belirten Psaki, “Güvenlik bağlarımız hiç bu kadar geniş olmamıştı ve ülkelerimiz arasındaki bağlarımız da sarsılmazdır. İsrail’in güvenliğine yönelik tam taahhüdümüz sürüyor. Bu yoruma gelince de, bu tip yorumlar yakışıksız ve ziyan verici” dedi.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin de iki yan arasında ortaya çıkan meselelerinin şahsi saldırılarla değil, müsait ve saygılı yollarla ele alınması gerektiğine inandığını anlatım eden Psaki, Kerry’nin Netanyahu ile bir sonraki telefon görüşmesinde konuyu görüşeceğini bildirdi.

Psaki, Kerry'nin sebep Netanyahu'yu derhal aramadığına yönelik soruları yanıtsız bıraktı. 

Kongre üyeleri Obama’ya kızgın

Sözlere, Kongre’de bilhassa Cumhuriyetçilerden katı reaksiyon geldi.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, ABD yönetiminden yetkilinin sözlerinin Obama’nın görüşlerinin bir yansıması olduğunu iddia ederek, yönetimin bu yetkiliyi bulup işten çıkarması gerektiğini söyledi.

Temsilciler Meclisi Çoğunluk Lideri Kevin McCarthy, Obama’nın 'bu rezil ifadeleri kınaması gerektiğini' kaydetti.

Senatör Ted Cruz da ABD Dışişleri Bakanlığının bu yetkilinin kim olduğunu öğrenip kovması gerektiği yorumunda bulundu.

Beyaz Saray Sözcüsü Earnest, Boehner’in sözlerine de cevap vererek, “Kendisi gayet keskin lisan kullanmaya meyilli bir tanesi bulunan Boehner’in böyle bir gözlemde bulunması ilginç. Temsilciler Meclisi Başkanınından küfürlü sözlere dair ders dinlemek biraz üretken oldu” diye konuştu.  

Bu ilk kriz değil

Bu olay, ABD ile İsrail arasındaki ilk kriz değil.

İsrail Savunma Bakanı Moşe Yalon'un geçen hafta Washington'a yaptığı 5 gündelik ziyaret esnasında randevu talebinin Beyaz Saray ve ABD Dışişleri Bakanlığı sebebi ile art çevrildiği olup bitenleri yer almıştı.

Yalon, daha öncelikle ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'i 'Filistin'i çok tutmakla' eleştirmişti. ABD yönetimi sözcüleri ise Yalon’un mevkidaşının ABD Savunma Bakanı bulunduğu ve kendisinin de bakan Chuck Hagel ile görüştüğüne dikkati çekmişlerdi.

ABD yönetimi her ne kadar İsrail ile ilişkilerin önemine taahhüdünü her defasında yenilese de Obama ile Netanyahu’nun şahsi kurda birbiriyle çok aşırı çok keyif etmediği biliniyor. Başkanlığının ilk çağında İsrail’I ziyaret etmeyen Obama, bunu telafi etmek için ikinci devrinin ilk vatan dışı  ziyaretini İsrail’e yapmıştı. Ancak, çağ devir iki İdare ve İdare yetkilileri arasında krizler ve katı tenkitlerin yükselmesi gözlerden kaçmıyor.

ABD yönetimi son çağda bilhassa İsrail’in yeni yerleşim bölgeleri kararlarına yönelik önemli memnuniyetsizliğini dile getiriyor. İsrail de ABD’nin İran ile krizi diplomatik yollardan çözme arayışına katı biçimde karşı çıkmayı sürdürüyor.

Muhabir: Barışkan Ünal