Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi, İsrail'in saldırılarında yaşanan insan hakları ve insani hukuk ihlallerini araştırmak için müstakil uluslararası araştırma komisyonu kurulmasını kararlaştırdı.

Konsey, Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki durumu ele almak için bugün hususi celse düzenledi. Konsey'in 21. hususi oturumu olan bugünkü oturumda, İsrail'in saldırılarını eleştiren ve bağımsız uluslararası araştırma komisyonu kurulmasını öngören karar 29'a karşı 1 oyla benimsendi.

Karara karşı oyu ABD verirken aralarında Fransa, Almanya, İtalya bu gibi Avrupa Birliği ülkelerinin bulunduğu 17 aza yurt çekimser oy kullandı.

Filistin halkının kendi kaderini belirleme hakkı bulunduğuna işaret edilen kararda, BM Şartı'nda da belirtildiği bu gibi güç kullanarak toprak elde etmenin kabul edilemez bulunduğu vurgulandı.

Savaş zamanında sivillerin korunmasına ilişkin Dördüncü Cenevre Sözleşmesi'nin Doğu Kudüs dahil işgal altındaki Filistin topraklarında uygulanabileceği belirtilen kararda, sözleşmelerden mesul yurt olan İsviçre'nin sözleşmenin Doğu Kudüs dahil işgal altındaki Filistin topraklarında uygulanabilmesi için bir konferans toplaması tavsiyesinde bulunuldu.

İsrail'in işgalci güç olarak, işgali altındaki bölgelerdeki sivil halkın refah ve güvenliğini sağlamakla mesul bulunduğu vurgulanan kararda, lakin İsrail'in şuurlu şekilde bu yükümlülüklerini yerine getirmediğine işaret edildi.

Gazze'deki kritik insani durum

Saldırılarda sivillerin bilinçli şekilde hedef alınması, sistematik ve geniş çaplı insan hakları ihlallerinin yapılmasının uluslararası sulh ve güvenliği tehdit ettiği belirtilen kararda, Gazze'deki kritik insani durumdan endişe duyulduğu bildirildi.

Gazze'de onbinlerce bireyin konutlarını terk etmek durumunda bırakıldığı vurgulanan kararda, yeterli düzeyde su ve temizlik imkanının bulunmamasının bir milyona yakın kişiyi etkilediğine dikkat çekildi.

İsrail'in Filistin memleketlerini işgalini sona erdirmemesinin de kınandığı kararda, 13 Haziran 2014 tarihinde başlatılan İsrail saldırılarıyla insan hakları hukukunun ve esas hakların ihlal edildiği belirtildi.

Kararda, iki İsrailli sivilin Gazze'den İsrail kısmına atılan roketlerle öldürülmesi de kınandı.

Saldırıların durdurulması talebi

İsrail saldırılarının ve sivillere yönelik tüm saldırıların bir an öncelikle durdurulması ilgi edilen kararda, Mısır yönünden başlatılan ve Arap Birliği yönünden da desteklenen ateşkes önerisinden memnuniyet duyulduğu kaydedildi.

İsrail'in Gazze'ye uyguladığı ablukanın bir an öncelikle ve tam olarak kaldırılması istenen kararda, Gazze'deki Filistinlilere insani yardım ulaştırılması meselesi için uluslararası toplumdan yardım istendi.

İşgal altındaki Filistin topraklarında İsrailli yerleşimcilerin faaliyetlerinden duyulan rahatsızlığın da anlatım edildiği kararda, İsrail hapishanelerinde ve gözaltı merkezlerinde tutulan Filistinlilerin durumundan da büyük endişe duyulduğu vurgulandı.

Konsey kararında, İsrail'in 13 Haziran'da başlattığı askeri operasyonlar kapsamında bilhassa Gazze Şeridi başta olmak üzere Doğu Kudüs dahil işgal altındaki tüm Filistin topraklarında işlenen insan hakları ve insani yasa ihlallerinin soruşturulması için müstakil uluslararası araştırma komisyonu kurulması istendi.

Diğer BM örgütlerinin bu komisyonla işbirliği yapması ilgi edilen kararda, komisyonun raporunu Konsey'in 28. oturumunda sunması öngörüldü. 

'Bütün BM sisteminin meşruiyetine ziyan verir'

Türkiye'nin BM Cenevre Ofisi nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Mehmet Ferden Çarıkçı da oturumda yaptığı konuşmada, İsrail'in Filistinli masum sivil halka yönelik kasıtlı ve orantısız saldırılarını şiddetle kınadıklarını belirtti.

Bu askeri saldırganlığın, uluslararası hukukun ve bilhassa Dördüncü Cenevre Sözleşmesi'nin açık bir biçimde ihlal edilmesi anlamına geldiğine dikkati çeken Çarıkçı, İsrail'in nefret uyandıran saldırılarıyla yalnızca Gazze'yi değil Filistin halkının bütünlüğünü de hedef aldığını kaydetti.

Çarıkçı, 'İsrail'e dokunulmazlık sağlama çabaları uluslararası toplumun kredibilitesine ve tüm BM sisteminin meşruiyetine ziyan verir' dedi.

Türkiye'de Filistin halkıyla dayanışma çerçevesinde üç gündelik matem ilan edildiğine gösteren Çarıkçı, Türkiye'nin taraflar içinde bir an öncelikle ve sürdürülebilir bir ateşkesin sağlanması konusundaki uluslararası çabalarını sürdürdüğünü belirtti.

'Gazze ablukasını da sona erdirecek kalıcı bir ateşkesin sağlanmasını amaçlıyoruz' diyen Çarıkçı, bağımsız uluslararası araştırma komisyonu kurulmasını desteklediklerini de bildirdi.

Oturumda İsrail adına İsrail'in BM Cenevre Ofisi nezdindeki Daimi Temsilcisi Eviator Manor, Filistin adına ise Filistin Dışişleri Bakanı Riad el Maliki birer konuşma yaptılar.

Manor'un konuşması yalnızca birkaç sivil cemiyet örgütü yönünden alkışlanırken, Maliki'nin konuşması tüm salondan alkış aldı.

Maliki'nin konuşmasının celse katılımcılarından büyük alkış almasını AA'ya değerlendiren Büyükelçi Çarıkçı, 'Bu hal İsrail'in politikalarının insanlık vicdanında mahkumiyetidir' dedi. 

Muhabir: Murat Ünlü