Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Kuzey ve Orta Afrika Masası Başkanı Tarık Bozbey, birçok sektörün ya hiç bilinmediği ya küçük kapasitede ya da düşük kalitede olduğu Afrika ülkesi Etiyopya'da yatırımcıları önemli fırsatların beklediğini söyledi.

Bozbey, Çukurova Üniversitesi'nde yönetim ve organizasyon alanında yüksek lisans yapan öğrencilerin konuğu oldu. Küreselleşme ve Türkiye'de Yönetim dersinde Prof. Dr. Ali Danışman'ın daveti ile yüksek lisans öğrencileri ile söyleşi yapan Bozbey, Afrika pazarı fırsatlarını tüm yönleriyle anlattı.

Dünyanın, ekonomik darboğaza girdiği dönemlerde, yeni pazarlar keşfederek zorlukları aştığına işaret eden Tarık Bozbey, "Dünya, Çin'i tanımıyordu. 1972'de Amerikan Başkanı Nixon Çin'e gitti. Çin dünya ekonomisine entegre olmaya başladı ve dünya bir nefes aldı. O zaman Çin'in kişi başı geliri 300 dolardı. Şimdiki Etiyopya gibi. Ne zaman ki Amerika kapıları açtı, hareket başladı. Aradan zaman geçti, dünyada yeni sıkıntılar baş göstermeye başladı. Bu kez dünya Rusya'ya yöneldi. Açtılar kapıları ve Sovyetler Birliği dağıldı. Ticaret başladı, yatırımlar geldi, dünya tekrar bir hareket gördü" dedi.

1.2 MİLYARLIK PAZAR

Bugün ise Afrika'dan başka gidilecek yerin olmadığını vurgulayan Bozbey, "Afrika'da ortalama gelir, birkaç ülkeyi saymazsak 700 dolar civarında. 1.2 milyar kişi için konuşuyorum. Tam mal satılacak bir yer. Özellikle Etiyopya, dünya ekonomilerinin çarklarını yağlayacağı bir pazar. Burada her şey eksik, her şeye ihtiyaç var" ifadelerini kullandı.

Dünyada ekilebilen toprakların yüzde 33'ünün Afrika'da, Afrika'daki ekilebilir toprakların yüzde 33'ünün de Etiyopya'da olduğunu belirten Tarık Bozbey, "Dünyadaki toplam tarım arazilerinin yüzde 10'u Etiyopya'da. Etiyopya'da traktör sayısı kaç? Şöyle bir baksanız sayabileceğiniz kadar az. Daha teknoloji girmemiş" diye konuştu.

1 DÖNÜM TARLA KİRASI YILLIK 1 DOLAR

Etiyopya'nın, tarım yapılabilecek en uygun ülkelerden biri olduğuna dikkat çeken Bozbey, şöyle devam etti:

"Tarım arazilerinin yıllık kirası dönümü 1 dolar. Adana'da ise 1 dönüm tarım arazisinin yıllık kirası 150 dolar ve toprak yıllardır işlenmemiş. Peki Etiyopya'da su var mı? Afrika'nın su kaynakları bakımından en zengin ülkesi. 9 tane büyük nehir var, onlar Nil'i besliyor, yüzlerce göl var. Böyle bir yer. Tarımda inanılmaz bir boşluk var ve bu ülkede açlık var."

HAFTANIN 7 GÜNÜ UÇUŞ VAR

TİM Kuzey ve Orta Afrika Masası Başkanı Tarık Bozbey, Etiyopya'ya 3 kez, 300 kişiden oluşan işadamı heyeti götürdüğünü ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Onlar benim bu anlattığım her şeyi orada gördüler. Yani yüzde 100 karlı, yüzde 100 peşin. Götürdüğüm işadamları "uzak" diyorlar. "Tamam" dedim başka? "Tehlikeli" dediler. Dünyanın en zengin ülkesi Amerika. Adamlar Satürn'e gidiyorlar. Adam 30-40 sene sonra ekmek yiyelim diye Satürn'e gidiyor. Bizim Adana'daki işadamları Osmaniye'ye gitmedi "uzak" diye. Etiyopya'ya haftanın 7 günü uçak var, 5 saat, bin dolar gidiş-dönüş. Çok güvenli. Dünyanın en güvenli yeri. Ben Almanya'da yaşadım, Türkmenistan'da yaşadım. Amerika'ya sık sık gidiyorum. Nijerya, Kenya öyle değil. Güney Afrika Cumhuriyeti Londra'ya benzer, ama çok tehlikeli. Hava karardığında dışarıda dolaşamazsın, soyarlar adamı. Etiyopya'da bu yok."

TÜRKLERE KARŞI AYRI BİR SEVGİ VAR

Etiyopya'da yatırımcıları büyük fırsatların beklediğini kaydeden Tarık Bozbey, "2 milyon dolarla giderseniz, ben 6-7 yıl sonra iş hacminizin 1 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşabileceğini taahhüt edebilirim" diye konuştu.

Etiyopya'da yabancıların bir sıfır önde başladığını, Türklerin ise üç sıfır önde olduğunu kaydeden Bozbey, şöyle devam etti:

"1835'te İtalyanlar, Etiyopya'ya saldırmış sömürge yapmak için. Etiyopyalılar da Osmanlı'dan yardım istemişler. Osmanlı oraya, Yemen'den 100-150 asker ve 10 bin kişilik de silah göndermiş. Bu silahlarla ordu hazırlanmış ve İtalyan ordusu püskürtülmüş. Bu nedenle orada bir Türk sevgisi, Türk hayranlığı, Türk dostluğu var. Oraya giden askerlerimiz orada evlilikler yapmışlar. Harar bölgesinde yaşayan yaklaşık 2.5 milyon kişi "biz Türküz, Türk kökenliyiz" diyor."