Gazze'de taraflar içinde yürütülen ateşkes görüşmelerinde gündeme getirilen konulardan biri de 1993 yılındaki Oslo Barış Anlaşması'ndaki maddeler içinde yer alan, bölgeye ticari bir liman inşa edilmesiydi.

Akdeniz'e kıyısı bulunan Gazze Şeridi, ticari gemilerin hiç bir süre yanaşamadığı yalnızca balıkçıların demir attığı mütevazı bir limana sahip. Gazze'ye yönelik İsrail saldırılarının peşinden kalıcı ateşkesin sağlanması çerçevesinde liman yapımı şartının öne sürülmesi, bugünlerde Gazzelileri bölgede bir limanın inşa edileceği fikrine iyiden iyiye alıştırdı. Çünkü, bölgede yaşanan ekonomik kriz ve buna bağlı şekilde ortaya çıkan insanlık dramının son bulmasına Gazze'de inşa edilecek limanın iri bir yardım sağlayacağı belirtiliyor. 

AA muhabirine konuşan Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları Gözlemevi'nin (Euro-Mid) Müdürü Rami Abduh, 8 yıldır İsrail tarafından aralıksız kullanılan kuşatma altında yaşayan 1 milyon 800 bin Gazzelinin, söz konusu şartın gerçekleşmesi biçiminde bunun alana çok sayıda manada ciddi getirileri olacağını söyledi.

Gazze Limanı insani bir talep

'Gazze Limanı projesi yalnızca Filistinli direniş gruplarının değil, birçok memleket ve uluslararası kuruluşun benimsediği ve olmasını istediği insani bir talep' diyen Abduh, Gazze'ye liman inşasının 2004'te düzenlenen Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Toplantısı'nda  kabul edildiğini vurgulayarak, Nisan ayında konuya dair ayrıntılı bir rapor hazırladıklarını anlatım etti.

Gazze'deki ablukanın kalkmasını arzulayan bütün tarafların liman inşasına destek verdiğini dile getiren Abduh, 'Gazze'nin hariç dünyayla bağlantısını sağlayacak bir deniz koridoru, uzun vadeli bir çözümdür' dedi.

Gazze'de devinim özgürlüğünün kısıtlanması, mal ve hayat için lüzumlu bulunan materyallerin nakliyatında yaşanan zorluklar sebebiyle takribî 2 milyon insanın kronik bir kriz yaşadığını aktaran Abduh, 'Liman geliştirme ve işletme fikri, İsrail'in ticari hudut kapılarını kapatması ve Mısır sınırındaki Refah Sınır Kapısı'nın genelde kapalı olması üzerine Gazzelilerin çektiği acılardan doğdu' değerlendirmesinde bulundu.

Gazze Ticaret Odası Halkla İlişkiler Müdürü Mahir et-Tabba da liman inşa projesinin bölgenin kalkınması için lokomatif görevi üstleneceğini vurgulayarak,  'Filistin ekonomisine de ciddi ölçüde yardım sağlayacak bu proje, farklı ülkelerle ticaret hacminin artmasına da destekçi olacak. Yerel ekonomiyi, uluslararası ekonomiyle buluşturacak' diye konuştu.

Tabba, Gazze'de gün geçtikçe artan ve yüzde 55'e ulaşan işsizlik oranının liman inşasıyla azalacağına dikkati çekerek, uluslararası kontrol ve koruma altında Gazze'ye inşa edilecek bir limanın Filistin'in önceliği olması gerektiğini kaydetti.

Liman inşası, Oslo Barış Anlaşması'nın da maddesiydi  

 Gazze'ye liman inşa edilmesi konusu Filistin-İsrail arasında 1993 yılında imzalanan Oslo Barış Anlaşması'nda ilk defa gündeme getirilmişti. 

Filistin Kurtuluş Örgütü önderi Yasir Arafat da konuya ilişkin 30 Nisan 2000'de Gazze Limanı inşası için karar çıkarmış, fizibilite çalışmalarının ardından Şeyh Aclin bölgesinin limanın inşasına el verişli bulunduğu meselesi için düşünce birliği sağlanmıştı. 

Projenin normal şartlar altında 2002 yılında tamamlanması bekleniyordu fakat İsrail, 'Aksa İntifadası' şekilde isimlendirilen 2'nci İntifada'nın başlamasını gerekçe göstererek liman yapımı projesinin başlamasına izin vermemiş, 2007 yılında da Gazze'yi kara ve denizden kuşatma altına almıştı. 

Gazze'nin hariç dünyayla bağlantısını verici hudut kapıları 

Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı alana ticari ürünlerin geçtiği tek noktaydı ancak İsrail'in göze çarpan kısıtlamalarına maruz kalıyordu. İsrail yönetimi özellikle, Yahudilerin mukaddes günü kabul edilen cuma ve cumartesi günleri Filistinlileri bazı sebeplerden dolayı cezalandırmak amacıyla hudut kapısını kapalı tutuyor.

Erez şekilde da isimlendirilen Beyt Hanun Sınır Kapısı ise Batı Şeria'ya geçiş için kullanılıyor. İsrail, bu hudut kapısını da kendi inisiyatifi doğrultusunda hastalar, iş adamları ve yabancı heyetlerin geçişleri esnasında açık tutuyor.

Gazze'nin hariç dünyayla bağlantısını verici öteki bir kapı da Refah Sınır Kapısı. Ancak 3 Temmuz 2013'te yönetimin darbeyle görevden uzaklaştırılmasının peşinden kapı azda olsa Gazzelilerin yüzüne kapatılarak sırf istisnai hallerde açılıyordu. 

Muhabir: Moustafa Maged Haboosh, Hacer Bal