Gıda fiyatları enflasyondaki iyileşmeyi geciktiriyor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, 'Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirmekte, buna karşın başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatlarının önümüzdeki sene için enflasyonda öngörülen düşüş sürecini destekleyeceği değerlendirilmektedir' denildi.

Kurulun, 23 Ekim tarihli toplantısına ait yayımladığı toplantı özetinde, eylül ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,14 arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 8,86’ya gerilediği hatırlatıldı.

Toplantı özetine göre, yıllık enflasyondaki azalışta ana mal ve enerji grubundaki müspet gidişatın belirleyici olurken, gıdanın yıllık enflasyona katkısı yüksek seviyesini korudu. Ana istek itibarı ile ana mal enflasyonundaki iyileşme azda olsa sürerken hizmet enflasyonundaki yüksek seyir devam etti.

Gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 13,95’e geriledi. Yıllık enflasyon, eylül ayında hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıdada gerilemesine rağmen olumsuz hava şartları ve döviz kurunun birikimli etkisi ile yüksek seyrini korudu. Öte yandan, ekim ayına ait gözlemler işlenmemiş besin yıllık enflasyonunda bir düşme olabileceğine işaret etti.

Eylül ayında yüzde 1,38 seviyesine gerileyen enerji grubu yıllık artışı tüketici enflasyonuna müspet katkısını sürdürdü. Zayıflayan küresel Öğrenci bağlı olarak gerileyen uluslararası petrol fiyatlarının bu görünüme destek vermeye devam edeceği öngörüldü. Öte yandan, ekim ayında doğalgaz ve elektrik tarifelerinde yapılan ayarlamanın etkisiyle enerji fiyatları ciddi bir oranda yükselecek. Söz konusu artışların yıllık tüketici enflasyonuna katkısının yaklaşık 0,4 puan sularında olabileceği öngörüldü.

Özete göre, hizmet fiyatları eylül ayında yüzde 0,90 oranında arttı ve küme yıllık enflasyonu yüzde 8,96 seviyesinde sabit seyretti. Bu dönemde, lokanta ve otel enflasyonu yüzde 14,43 ile yüksek seviyesini sürdürürken, ulaştırma hizmetleri ve kira enflasyonu son aylarda hızlanan artış eğilimini korudu.

Bu devirde ana mal grubu yıllık enflasyonu yüzde 9,42’ye geriledi. Yıllık enflasyon, dayanıklı mallarda gerilemeye devam ederken, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli bir biçimde hissedildiği dayanıklı ve giysi dışı temel mal grubunda ise artış isteği yavaşlayarak sürdü. Hizmet ve ana mal fiyatlarındaki görünüme enlem olarak, çekirdek enflasyon göstergelerinde ana eğilimdeki iyileşme devam etti.

Özete göre, gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirirken, buna karşın başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatlarının ati sene için enflasyonda öngörülen düşüş sürecini destekleyeceği değerlendirildi.

'Zayıf seyreden küresel talep ve jeopolitik riskler son çeyrekte net ihracatın büyümeye katkısını sınırlayacak'

Bu yılın üçüncü çeyreğine ilişkin veriler iktisadi faaliyette ikinci çeyreğe oranla ılımlı bir artışa işaret ettiği belirtilen özete göre, üretim sebebi ile değerlendirildiğinde, temmuz ayında yüzde 1,9 artan endüstri üretim endeksi ağustos ayında yüzde 1,4 geriledi. Böylelikle, temmuz- ağustos döneminde üretim bir önceki çeyreğe oranla yüzde 1,1 artış kaydetti. Bu görünümün, ihracatın desteği ile eylül ayında da korunacağı düşünüldü.

Harcama bölümüne ilişkin veriler, senenin ilk yarısında gerileyen ülke içi özel kesim talebinin üçüncü çeyrekte ılımlı bir toparlanma sergilediğine işaret etti. Temmuz-ağustos döneminde dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları üretimi ile yekün tüketim malları ithalatı artış gösterdi. Benzer şekilde, finansal koşullardaki iyileşmenin de etkisiyle araba ve ak eşya satışlarında toparlanma gözlendi.

Temmuz-ağustos döneminde makine-teçhizat yatırımlarına ilişkin göstergelerden taşımacılık hariç kazanç malları üretiminin arttığı, ancak ithalatının geriledi belirtilen özette, şunlar kaydedildi:

'Diğer taraftan, inşaat yatırımlarına ilişkin göstergelerden mineral maddeler üretimi azalırken ithalatı artış eğilimini korumaktadır. İnşaat sektörü istihdamındaki düşme de dikkate alındığında, üçüncü çeyrekte özel inşaat yatırımlarının yavaşladığı düşünülmektedir. Bu çerçevede, üçüncü çeyrekte çeyreklik bazda özel kesim tüketim harcamalarının toparlanması özel kesim kazanç talebinin ise güçsüz seyretmesi beklenmektedir. Öte yandan, üçüncü çeyreğe ilişkin bütçe harcamaları halk kesimi talebinin üçüncü çeyrekte büyümeyi destekleyebileceğine işaret etmektedir. Ağustos ayında maaş bazda altın hariç dışalım tutar endeksi yataya yakın izlerken altın hariç dışsatım tutar endeksi jeopolitik gelişmelerin ve ağustos ayında otomotiv firmalarının uzun süreli tatile girmelerinin etkisiyle yüzde 7,9 oranında geriledi.

Eylül ayına ilişkin göstergeler, bir önceki aya oranla altın hariç ithalatta azalışa, altın hariç ihracatta ise Irak’a ihracatın artmasına ve otomotiv ihracatının ağustos ayındaki düşüşünü telafi ederek yükselmesine bağlı şekilde artışa işaret etmektedir. Bu çerçevede, senenin üçüncü çeyreğinde çeyreklik bazda altın hariç ithalatın kısıtlı oranda artacağı, altın hariç ihracatın ise yatay seyredeceği hesap edilmektedir. Öte yandan, güçsüz seyreden küresel alakanın ve jeopolitik risklerin son çeyrekte de net ihracatın büyümeye katkısını sınırlayacağı düşünülmektedir.'

'Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin öncü göstergeler ziraat dışı istihdama dair müspet sinyaller vermemektedir'

Özete göre, mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre yekün ve ziraat dışı işsizlik oranları temmuz döneminde bir önceki döneme göre belli bir artış sergiledi.

İşsizlik oranlarının yükselmesi temelde ziraat dışı istihdamdaki güçsüz görünümden kaynaklandı. İş gücüne katılımda gözlenen artış eğilimi ise dikkati çekti. Bu dönemde inşaat sektörü istihdamındaki azalış eğilimi duraklarken, endüstri sektöründe istihdam kaybı sürdü. Hizmetler sektörü ise ziraat dışı istihdama yardım sağlamaya devam etti.

Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin öncü göstergelerin tarım dışı istihdama dair müspet sinyaller vermediği değerlendirilen özette, şunlar aktarıldı:

'Yatırım eğiliminin düşük seviyelerde seyretmesi ve endüstri üretimindeki ılımlı artış eğilimi iş gücü piyasasındaki iyileşmenin süre alabileceğine işaret etmektedir. Özetle, üçüncü çeyreğe ilişkin veriler ülke içi özel kesim talebinin ılımlı bir artış sergilediğine işaret etmektedir. Anket göstergeleri çerçevesinde senenin son çeyreğinde iç talepteki ılımlı toparlanmanın sürebileceği öngörülmektedir. Öte yandan, Avrupa ekonomilerinde gözlenebilecek yavaşlamaya ve jeopolitik gelişmelere bağlı şekilde dış alakanın zayıflayacağı düşünülmektedir. Bu çerçevede, iktisadi faaliyette senenin ikinci yarısında ılımlı ve kademeli bir artış beklemektedir. Diğer taraftan, küresel nakit politikalarına dair belirsizlikler, son dönemde finansal piyasalarda gözlenen oynaklık artışı ve tüketici ile yatırımcı güvenindeki güçsüz seyir büyüme üzerinde aşağı yönlü risk oluşturmaktadır. Bu görünüm altında, istek koşullarının enflasyon üzerindeki yukarı yönlü baskıları sınırlandıracağı ve ülke içi istek gelişmelerinin cari dengedeki iyileşme sürecini destekleyeceği değerlendirilmektedir.'

ETİKETLER: Merkez Bankası , Para Politikası Kurulu , Toplantı , Gıda

Haber Kaynağı: MALATYA GÜNCEL