Bingöl'ün Karlıova ilçesinde iş bulamadıkları için yıllar evvela gittikleri İstanbul'da kot taşlama atölyelerinde çalışan yüzlerce genç, yakalandıkları silikozis hastalığıyla savaş ediyor.

Bir vakit evvela silikozis hastası Halit Karabulak'ın yaşamını yitirmesiyle hastalık itibarı ile ölenlerin sayısının 14'e yükseldiği Bingöl'de 300 haneli Taşlıçay köyünde yüzlerce genç, hastalığın pençesinde yaşamlarını sürdürüyor.

Atölyede iş bulan, yakınını da çağırdı

2000'li yılların başında ilçenin Taşlıçay köyünden çalışmak için İstanbul'a giden gençler, 'merdiven altı' tabir edilen atölyelerde kot taşlayarak geçimlerini sağlamaya başladı.

Çalışma olanağı bulan kişiler, köydeki işsiz yakınlarını da çağırarak atölyeye yerleştirdi. Yıllarca kotların taşlandığı sağlıksız ortamlarda soludukları silika tozu itibarı ile akciğer rahatsızlığına yakalanan gençler, yatağa mahkum olmaya başladı.

Bingöl'de 400 silikozis hastası bulunuyor

Alınan bilgiye göre, memleket genelinde takribî 2 bin silikozis hastası bulunurken, bunlardan 400'ü Bingöl'de yaşıyor. Söz konusu hastalardan 300'ü ise 'silikozis köyü' şekilde da bilinen Taşlıçay köyünde yaşamlarını devam ettiriyor.

Taşlıçay köyünde yakalandığı hastalık itibarı ile oksijen makinesine bağlı yaşayan 4 çocuk babası Faysal Demir, AA muhabirine, 2002 yılında ailesinin geçimini sağlamak için kocaman umutlarla gittiği İstanbul'da kot taşlama atölyelerinde çalıştığını ve uzun vakit hiç bir rahatsızlık hissetmediğini anlattı.

Hastalığın kendisini birkaç sene sonra göstermeye başladığını kaydeden Demir, şimdiye kadar köylerinde 9 insanın tıpkı hastalıktan hayatını kaybettiğini söyledi.

'Oksijen makinesine bağlı şekilde ölüm sırasını bekliyorum' diyen Demir, 'Günün 24 saati evdeyim. Bu oksijen makinesine bağlıyım. Dışarı çıkamıyorum, hastanelere gidemiyorum. Makineye bağlıyım, çalışamıyorum. Geçimizi sorunsuz sağlayamıyoruz. Üç ayda bir aldığımız yaşlılık aylığı da geçinmemiz için yetmiyor' ifadesini kullandı. 

8 kardeş tıpkı hastalığa yakalandı

Faysal Demir'in ağabeyi Metin Demir de 8 kardeşin tıpkı hastalığa yakalandığını belirtti. 

Kot taşlama işinin böyle tehlikeli olduğunu bilmediklerini hastalığın belirtileri ortaya çıktıktan sonra işin ciddiyetinin farkına vardıklarını kaydeden Demir, şöyle konuştu:

'Hastalık itibarı ile 8 kardeş yatalağız. Devletin bize verdiği bir maaş var. Allah razı olsun. Ama yetmiyor. Benim 8 adet çocuğum var, biz 10 nüfusuz. Ayda aldığım 500 lira. Elektrik bulunmadığı vakit mecburen Karlıova'ya gidiyoruz. Çünkü makinesiz yaşayamıyoruz. Bazı günler yöntemler kapalı bulunduğu için gidemiyoruz. Köyde yaşamak fazla fazla zor. Durumu iyi olanlar köyden taşınıp gitti. Bizde köyde perişan bir duruma ölüm sırasının gelmesini bekliyoruz. Bu makineye bağlı yaşıyoruz elektrik bulunmadığı vakit ölüyoruz.'

'Biz işi bıraktık, hastalık bizi bırakmadı'

Silikozis hastası Tuncay Oral da yakalandıkları hastalıktan ölüm dışında kurtuluş olmadığını ileri sürerek, 'Biz işi bıraktık ama hastalık bizi bırakmıyor' dedi.

Hastalığın ileri seviyesinde insanın soluk almada zorluk çektiğini, yürüyemediğini ve gece olduğunda uyuyamadığını kaydeden Oral, şunları söyledi:

'Bu hastalığın ilacı yok. Bugün Faysal’dır, yarın Tuncay. Yani herkes sırasını bekliyor. Yaşıyorsun ailene bir faydan dokunamıyor. Yaşıyorsun, yürüyemiyorsun. Hayatın elektriğe bağlı. Bu hastalığın çaresi bulunmaz ama bu hastalığa yakalanan arkadaşlarımıza destekçi olunmasını istiyoruz. Kısa vakit evvela bir arkadaşımız daha vefat etti. Bu haberi duyunca çok üzüldük. Biliyoruz ki yarın sıra bizde. Bizim tek isteğimiz ölen arkadaşlarımızın eşlerine maaş bağlanması, raporu olup da maaş alamayan arkadaşlarımıza hak tanınması ve bizim aylıklarımızda da bir iyileştirme yapılmasıdır.'

Silikozis hastaları için savaş ediyor

Karlıova ilçesinde silikozis sorununa yakalananların sorunlarıyla ilgilenen emekli muallim Semiramis Karaaslan, söz konusu hastaların emeklilik hakkı elde etmesi için savaş ediyor.

Oksijen makinesi olmayan hastalar için makine ve jeneratör temin ettiğini anlatım eden Karaaslan, 'Bu köyde amca atölyede iş bulmuş, yeğeni arkasından gitmiş. Akrabalık ve işsizlik itibarı ile İstanbul'a gitmişler burada kot taşlama mesleğinde çalışmışlar. Ücretin yüksek olmasından kaynaklı, üstelik çalıştıkları yerde kaldıkları, yedikleri ve içtikleri için hastalığa daha çabuk yakalanmışlar. Şu anda oksijen makinesine bağlı şekilde 3 şahıs var' dedi.

'Bingöl'de yüzlerce şahıs bu hastalığa yakalandı'

AK Parti İl Başkanı ve eski AK Parti Bingöl Milletvekili Yusuf Coşkun ise görev yaptığı devirde TBMM'ye verdiği önergeyle yüzlerce hastaya emeklilik hakkı tanınmasına vesile olduğunu söyledi.

Söz konusu hastaların haklarında iyileştirme yapılması için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda girişimlerin devam ettiğini belirten Coşkun, şunları söyledi:

'Bu kardeşlerimiz yıllar evvela ekmek parası kazanmak için İstanbul'a gitmiş ve orada kot taşlama atölyelerinde çalışarak silikozis sorununa yakalanmışlar. Bu acı gerçekle karşılaşan vatandaşlarımızdan sigortalı şekilde çalıştırılanı da nerdeyse bulunmaz gibiydi. Yani çoğunluğu sigortasız şekilde çalıştırılmıştı. Bu yüzden işten ayrılanların hiç bir sosyal güvencesi olmadığından tedavi edilemiyordu ve kendilerine maaş bağlanamıyordu. Bir bölümü hayatını kaybetti. Geriye kalanlar ise tedavi konusu için ve uğraş güçlerini kaybettikleri için sorun yaşadı. Ayrıca kayıt dışı çalıştırıldıkları için de iş rahatsızlığı sigortasından yararlanamadıkları için maaş bağlanamıyordu. Bingöl merkez ve bilhassa Karlıova ilçemizden yüzlerce şahıs bu hastalığa yakalandı. Bu sıkıntıların giderilmesi için girişimlerde bulunduk. Bu vatandaşlarımızın tedavilerinin bedava şekilde yapılması için Sağlık Bakanlığı'nca düzenleme yapıldı, tedavilerine başlandı. Daha sonra bu hastalarımıza maaş bağlandı.'

Silikozis hastalığı

Hastalık, taş ocağı, tünel ve öteki maden işçilerinin silika tozlarını uzunca bir vakit solumaları sonucunda gelişen akciğer rahatsızlığıdır. Kot taşlama sırasında uygulanan kumun solunum yoluyla akciğerlere ulaşması ve oluşan kitlelerin ciğeri işlevsiz kılmasıyla ortaya çıkan hastalığın akciğer nakli dışında bir tedavisi bulunmuyor. 

Kaynak: AA