Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda Rusya-Ukrayna konusu gündeme geldi.

AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, özellikle bölgesel ve küresel güvenlikle birlikte Karadeniz'in güvenliği bizler için de çok önem arz ettiğini belirterek, "Bu çerçevede, öteden beri bütün dünyaya ve Karadeniz'den komşularımız hem Rusya'ya hem de Ukrayna'ya Cumhurbaşkanımız itidal çağrısında, gerektiğinde ara buluculukla kucaklayıcı, kuşatıcı bir şekilde, hukuk içerisinde, barış içerisinde görüşmelerle meselelerin çözümüne dönük çağrılarda bulunmuş, bu konuda onarıcı, yapıcı bir dış politik yaklaşımla kucaklayıcı, kuşatıcı ve uluslararası hukuku önceleyici durumu, yaklaşımı bütün ilgili muhataplarıyla ve dünyayla paylaşmıştır. Ancak ne yazık ki bu manada Rusya Ukrayna'yla ilgili bir savaşın başlangıcına düğmeye basmak suretiyle vesile olmuştur. Öncelik olarak şunu ifade etmek isterim ki bu süreç içerisinde Dışişleri Bakanlığımız, gerek Kiev Büyükelçiliğimiz gerek Odessa ve buradaki konsolosluk çağrı merkezimizden 15 binin üzerindeki Ukrayna'da yaşayan vatandaşlarımıza bizzat gerek merkezden, Dışişleri Bakanlığımızdan, çağrı merkezinden gerek Kiev Büyükelçiliğimiz ve Odessa Konsolosluğumuzdan 15 binin üzerindeki vatandaşımıza bizzat telefonla arayıp veya sms göndermek suretiyle bu konuyla ilgili süreç içerisinde bilgilendirmeler yapılmış, güvenliklerinin sağlanması, tahliyeyle ilgili hususlara ilişkin açıklamalar yapılmıştır" ifadelerini kullandı.

Akbaşoğlu şöyle konuştu:

"Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri tarafından Ukrayna'ya yönelik olarak başlatılan askerî operasyonu asla kabul edilemez bir operasyon olarak reddettiğimizi beyan etmiştik. Bu saldırı, Minsk Mutabakatlarını ortadan kaldırmanın ötesinde, uluslararası hukukun ağır bir ihlalidir; bölgemizin ve dünyanın güvenliğine ciddi bir tehdit teşkil etmektedir. Ülkelerin toprak bütünlükleri ve egemenliklerine saygı duyulması gerektiğine inanan Türkiye, sınırların silah yoluyla değiştirilmesine karşıdır. Rusya Federasyonu'nu da bu haksız ve hukuksuz eylemini bir an önce durdurmaya çağırıyoruz. Ukrayna'nın siyasi birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğünü bugüne kadar desteklediğimiz gibi bundan sonra da desteklemeye devam edeceğimizi yüce Meclisin huzurunda bütün milletimize ve bütün dünyaya ifade etmek isterim."

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Rusya'nın Ukrayna'yı uluslararası hukuku ve Minsk Protokolünü de ihlal ederek işgal ettiğini söyleyerek, "Bu, kabul edilebilir bir durum değildir. Ukrayna'nın yani Karadeniz'in karşı kıyısındaki komşumuzun toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığı çiğnenmiştir; bunu kabul etmemiz mümkün değil, ilaveten, şiddetle kınıyoruz. Sayın Başkan, gelinen bu noktada Türkiye'nin bu süreçle ilgili tavrı, tutumu, tedbiri özenle ama mutlaka Türkiye Büyük Millet Meclisi onayıyla belirlenmelidir. Yürütme organına bu süreçle ilgili tavır, tutum ve eylemleri noktasında Türkiye Büyük Millet Meclisinin işin asıl sahibi olduğunu hatırlatmayı bir görev sayıyorum" şeklinde konuştu.

Milliyetçi Hareket Partisi Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Ukrayna ve Rusya krizi 24 Şubat 2022'de fiilî saldırılarla yeni bir boyuta ulaştığını belirterek, "Krizin tetikleyici unsurlarından biri de son yıllarda mutasyon geçiren küresel belirsizlik ortamıdır. Covid-19 salgınıyla ivme kazanan küresel belirsizlik; sınır anlaşmazlıkları, enerji krizleri, göçmen meselesi gibi önemli sorunlarla başka bir boyut kazanmıştır. Dünyada ve bölgemizde yaşanan son gelişmeler bu durumun açık bir göstergesidir. 27 Eylül 2020'de Ermenistan'ın Azerbaycan'a düzenlediği saldırılar, Kasım 2021'de Polonya-Belarus sınırında meydana gelen mülteci krizi, ocak ayının ilk haftası Kazakistan'da başlayan olaylar küresel gerilim hatlarının en yakın örnekleridir. Meydana gelen hadiseler domino etkisi oluşturmuş, organize ve senkronize bir bütünlük hâlinde Ukrayna-Rusya krizinin altyapısını da hazırlamıştır diyebiliriz. Muhterem milletvekilleri, Rusya'nın 21 Şubat 2022'de Donetsk ve Lugansk bölgelerini bağımsız cumhuriyet olarak tanıması krizin önemli bir dönüm noktası olmuştur. 24 Şubat 2020'deki fiilî çatışmalara giden sürecin kilometre taşı 21 Şubat tarihli kararla döşenmiştir. Rusya bu kararla yangına körükle gitmiş, Ukrayna'nın siyasi birliğini ve egemenlik haklarını açıkça ihlal etmiştir" diye konuştu.

Ukrayna'nın bağımsız ve egemen bir devlet olduğunu belirten Akçay, "Söz konusu ülkeler Ukrayna'yı satranç tahtası olarak görmekten vazgeçmeli, krizin çözümü için yapıcı ve somut adımlar atmalıdır. Ukrayna-Rusya krizi jeopolitik konumu itibarıyla ülkemizi de çok yakından ilgilendirmektedir. Çatışmaların sona ermesi, Ukrayna'nın siyasi ve toprak bütünlüğünün korunması, Türkiye'nin güvenliği ve bölgenin istikrarı açısından kaçınılmaz bir mecburiyettir. Karadeniz'in güvenliği Türkiye'nin güvenliği demektir. Orta Asya'nın istikrarı Türkiye'nin istikrarıdır. Orta Doğu'nun huzura kavuşmasının yolu da Türkiye'den geçmektedir. Türkiye, diplomasi birikimiyle, hiçbir çıkar gözetmeksizin küresel ve bölgesel istikrarın korunması amacıyla krizin çözümü noktasında gerekli çalışmaları yürütmektedir" ifadelerini kullandı.

İYİ Parti Grup başkanvekili Dursun Müsavat Dervişoğlu, bölgede topyekün bir savaş ihtimaline işaret ederek, "Avrupa'nın güvenlik mimarisinin temel belgesi olan Helsinki Nihai Senedi, ve o zamandan bu yana verilmiş olan tüm diğer mutabakatların tamamı Rusya tarafından yok sayılmaktadır. Rusya'nın askeri harekat adı altında Ukrayna'nın Donbas bölgesinde yürüttüğü ülkenin diğer bölgelerine yaymış olduğu saldırı hem Ukrayna'nın altyapısı hem ekonomisine hem de dünya ekonomisine olumsuz etkileyecektir. Bir ülkenin egemenlik sahasının bir başka egemen devlet tarafından ihlal edilmesini kabullenmiyoruz. Bu çerçevede saldırıya uğrayan devlet olan Ukrayna'nın uluslar arası hukuktan, Birleşmiş Milletler şartı 51. Maddesinden doğan meşru müdafaa hakkını tanıyoruz" şeklinde konuştu.