Antarktika Andlaşması Çevre Koruma Protokolüne Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. 

Tasarının gerekçesinde, Antarktika Kıtasının deniz bilimleri araştırmaları, iklim değişikliğinin canlılar ve deniz seviyesi üzerindeki etkileri, balıkçılık, jeoloji, tıp, astronomi benzeri bölgelerde mühim tetkiklerin yapıldığı, varlıklı maden rezervlerinin yer aldığı değerlendirilen bölge yer aldığı anımsatıldı.

Antarktika Andlaşması'nın, 1 Aralık 1959'da kıta etrafında aktif şekilde bilimsel araştırma yapan 12 ülke yönünden imzalandığı ve 1961'de yürürlüğe girdiği anlatılan gerekçede, anlaşmaya aralarında Türkiye'nin de yer aldığı 50 ülkenin yan yer aldığı belirtildi. 

Gerekçede, her sene düzenlenen Antarktika Andlaşması Danışma Toplantısı'nda oy hakkı bulunan ülkelerin 'Danışman Devlet' şekilde adlandırıldığı, bu ülkelerin kıtada kayda değer bilimsel inceleme faaliyetleri gerçekleştirdikleri ve bu amaçla da bilimsel istasyon kurdukları kaydedildi.

Kıtada bilimsel araştırma faaliyeti gerçekleştirmeden andlaşmaya yan bulunan ülkelerin 'Danışman Olmayan Devlet' olduğuna işaret edilen gerekçede, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 21 ülkenin danışman olmayan memleket statüsünde yer aldığı belirtildi.

Türkiye'nin Danışman Devlet statüsü kazanabilmesi için kıtaya bilimsel sefer düzenlemesi ya da bilimsel istasyon kurması gerektiği anlatım edilen gerekçede, bunun için andlaşmanın Çevre Koruma Protokolüne yan olunmasının beklendiği anlatıldı.

Gerekçede, Türkiye'nin Antarktika ile alakalı çalışmalara ilk elden dahil olabilmesini teminen bilimsel istasyon kurulabilmesi ve işletilebilmesi, hiçbir ülkenin egemenliği altında olmayan Antarktika kıtasının yönetiminde söz sahibi olabilmesi, bilimsel tetkiklerin teşviki ve milletlerarası bilimsel işbirliğinin desteklenmesi için gerçekleştirilen tetkiklerin sonuçlarından Türkiye'nin de yararlanabilmesi, Türkiye'nin Antarktika'ya ilgisinin görünürlüğünün artması, çevreye duyarlılığının vurgulanması amacıyla protokole katılmasının kararlaştırıldığı belirtildi. 

Hava korsanlarına karşı protokol

Hava araçlarının yasa dışı yollarla ele geçirilmesi eylemleriyle daha canlı savaş edilmesini öngören Uçakların Kanundışı Yollarla Ele Geçirilmesinin Önlenmesi Hakkında Sözleşmeye Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı da TBMM Başkanlığı'na sunuldu. 

Tasarının gerekçesinde, uluslararası sivil havacılığı tehdit eden fiil çeşitleri ve unsurlarının arttığına dikkat çekilerek, hava korsanlığının her çeşit muhtemel terör saldırıları için kullanılma olasılığının uluslararası kamuoyu yönünden paylaşılan ortak kaygı yer aldığı anlatım edildi. 

Devam eden çalışmalar ve uluslararası birlikte çabaların neticesinde Uçakların Kanundışı Yollardan Ele Geçirilmesinin Önlenmesi Hakkında 1970 tarihli Lahey Sözleşmesini tamamlayan protokolün 10 Eylül 2010 tarihinde Pekin'de düzenlenen Diplomatik Konferans'ta kabul edildiği anlatıldı.

Protokolün, sivil havacılığa karşı işlenmiş suçlara yada hazırlık evresinde bulunan eylemlere karşı daha sağlam hukuki çerçeve oluşturmayı hedeflediği kaydedilen gerekçede, yargı yetkisinin tesisi meselesinde karışıklıkların giderilmesi anlamında büyüme sağlanacağı ve suçluların iadesinin kolaylaşacağı vurgulandı.

Türkiye'nin protokole yan olması, Türkiye'nin tanımadığı ülkelerle protokol çerçevesinde ilişki kurmak  yükümlülüğü üstlendiği anlamına gelmeyecek. 

Kaynak: AA