Eski adıyla kampüs yeni adıyla yerleşke, bir üniversitenin genellikle kent dışında derslik, öğrenci yurdu gibi her türlü yapı ve etkinlik alanlarıyla toplu bir biçimde bulunduğu yer olarak bilinir. Gerçi son zamanlarda yerleşke sözcüğü yalnız üniversitenin alanları olarak değil geniş alana sahip tüm kurumlar için kullanılmaktadır.
Üniversite yerleşkeleri belli planlama ilkeleri doğrultusunda kurulmalı, gelişme stratejileri doğrultusunda büyümelidir. Birçok işlevin bir arada bulunduğu yaşam alanları olan üniversite yerleşkelerinde, işlevler arası ilişkinin düzenli olması için yerleşkenin sistematik bir düzen içinde planlanması gerekir. Bu planlamada ulaşım, arazi ve çevre ilişkisi, doğayla iç içe olma, nitelikli sosyal ve kültürel çevre, esneklik ve büyüyebilirlik, birimler arası ilişkiler göz önünde tutulmalıdır.
Son zamanlarda her ilde bir üniversite açılması politikası izlenmektedir. Gerekçe olarak da ilin kalkınmasına katkıda bulunma hedeflenmektedir. Bu hedefin gerçekleşmesi üniversite yerleşkelerinin bulunduğu ille bütünleşmiş bir anlayışla planlanması ve yönetilmesi gerekir. Örneğin, üniversitenin merkezini oluşturan “merkez alan/meydan” aynı zamanda şehrin kullanımına da açık; yani eğitim birimleriyle şehir arasında bir bağ işlevini görmelidir. Bu merkez alan, kültürel ve sosyal birimlerle (kütüphane, konferans salonları, sergi salonları, vb.) desteklenerek hem öğrenciye hem de halka açık etkinlik alanları olarak tasarlanmalıdır.
Nispeten eski üniversitelerde ise çok sayıda yeni fakülteler kurulması politikası izlenmektedir. Her yeni fakülte üniversite yerleşkesinde yeni binaların kurulması demektir. Daha önceden yerleşke planında yeni kurulacak fakültenin yeri belli olmadığı için yer tespiti bilimsel olmayan yöntemlerle diğer bir deyişle el yordamıyla tespit edilerek yerleşke alanı doğru olarak kullanılmamaktadır.
Üniversite yöneticilerine önerim; son yılların moda sözüyle 2023 yılına kadar üniversite yerleşkenizin planını yapıp kamuoyuyla paylaşır mısınız?
Yılmaz A. Üniversite Yerleşkeleri Planlama ilkeleri ve mekansal gelişim stratejileri. Bilim ve Yüksek Öğretim Dergisi sayı 1, s. 58-66.
