DİYARBAKIR (AA) - SEMA KAPLAN - Diyarbakır Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği'nce (DESOB), IŞİD bahanesiyle düzenlenen izinsiz gösterilerde iş yerleri zarar gören esnafa, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı'ndan (KOSGEB) "Acil Destek Kredisi" verilmesi için talepte bulunacak.

IŞİD bahanesiyle 6-7 Ekim'de düzenlenen, çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği, kamu kurum ve kuruluşlar ile kütüphane ve müzelerin tahrip edildiği izinsiz gösterilerde bölgede iş yerleri yakılan, yağmalanan esnafın zararının tespiti için çalışmalar sürüyor.

DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, AA muhabirine, bölgede düzenlenen izinsiz gösterilerde telafisi mümkün olmayan acıların yaşandığını, çok sayıda kişinin hayatını kaybettiğini söyledi.

Ebedinoğlu, 30 yılı aşkın süredir devam eden çatışmalı ortamdan sonra 2 yıldır sürdürülen çözüm sürecinin umutların yeniden yeşermesini sağladığına işaret ederek, "Huzur ikliminin hakim olduğu bölgede son dönemde yaşanan olaylar umutlarımızı yine suya düşürdü" diye konuştu.

- "İstihdam sağlayan esnafın aldığı darbe çok büyük"

Olaylarda esnafın iş yerlerinin ateşe verildiğini, yağmalandığını, zarar gördüğünü ifade eden Ebedinoğlu, bu konuda hasar tespit çalışmalarının sürdüğünü ancak esnafın görünenin yanı sıra görünmeyen zararlarının da söz konusu olduğunu belirtti.

 "Başbakanlıktan ilimizdeki esnafın zararının giderilmesine yönelik 6 milyon liralık bir kaynak aktarıldı. Bu kaynağın esnafa dağıtılması ile ilgili çalışmalar başladı" diyen Ebedinoğlu, şunları kaydetti:

"Bir hafta satış yapamayan günlük sebze ve meyve satan esnaftan, sebze haline, önceden hazırlık yapan restoranlara kadar binlerce iş yerinde malzemeler maalesef çöpe atıldı. Bu görünmeyen ancak hesaba katılması gereken bir zarar. Bunlar da düşünüldüğünde bölgedeki ekonomik kayıp 100 milyon doları bulur. Bu olaylardan çalışan kesim de büyük mağduriyet yaşadı. Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi'nde çalışan sayısı 4 bin iken, ilimizde 60 bini kayıtlı yaklaşık 80 bin esnaf ve sanatkar 100 binin üzerinde istihdam sağlıyor. Ancak istihdam sağlayan esnafın aldığı darbe çok büyük."

- "Çözüm sürecinin heba edilmemesi adına çaba içindeyiz"

Ebedinoğlu, bölgedeki esnafın en küçük toplumsal olaylarda kepenk kapatmaya zorlandığına işaret ederek, son olayların tahribatı daha da büyüttüğünü dile getirdi.

Tahribatın giderilmesi için çalışma içinde olduklarını vurgulayan Ebedinoğlu, şöyle konuştu:

"Bu sorunun ekonomik olarak çözülmeyeceğini çok iyi biliyoruz. Bunun siyasi boyutları var. Başlatılan çözüm sürecinin heba edilmemesi adına bir uğraş ve çaba içindeyiz. Burada huzuru yeniden tesis etmek için sivil toplum kuruluşları ile çalışmalarımız devam ediyor. Siyasi boyutu açısından siyasilerle görüşüyoruz. Çözüm sürecinin her türlü baskı ve toplumsal olaylara, can kayıplarına rağmen geri adım atılmayarak mutlak surette barışla nihayete erdirilmesi lazım. Huzur ortamı sağlandıktan sonra bu kayıplar zamanla telafi edilir."

- "Toplumsal olaylarda esnafa bakış açısının değişmesi lazım"

Ebedinoğlu, esnaf kepenk kapattığında, çekini senedini ödeyemediği için sabıkalı duruma düştüğünü, bu nedenle devletin yıllardır bölgeye aktarmaya çalıştığı teşvik ve faizsiz kredi imkanından bu kesimin faydalanamadığını, kendisini geliştiremeyen önünü göremeyen esnafın ciddi bir yatırıma giremediğini söyledi.

"Barış sürecinde kepenklerin kapatılması, kapattırılması doğru değil. İş ve aş üreten esnafın toplumsal olayların dışında tutulması, esnafın kutsal görülmesi lazım" ifadelerini kullanan Ebedinoğlu, tepkisini göstermek isteyenlerin bunu demokratik şekilde yapmaları gerektiğini aktardı.

- "İş yerlerini kapatmayan esnaf zarar gördü"

Ebedinoğlu, "Demokrasi adına bir şey yapıldığı belirtilerek başkalarının hak ve hukukunu ihlal etmeye kimsenin hakkı yok. Son olaylarda özellikle daha önceki izinsiz gösterilerde iş yerlerini kapatmayan esnaf zarar gördü" şeklinde konuştu.

Toplumsal bir eylemde, demokratik bir hak arandığında, gönüllülüğün esas alınması gerektiğine dikkati çeken Ebedinoğlu, şunları dile getirdi:

"Esnaf, ne gerekçe ile bu gösteri yapılıyorsa ona kendi rızası olursa, iş yerine siyah bir bayrak asarak da bu desteğini sunabilir. Ancak isterse. Zorla, 'Kepenk kapatacaksın, kapatmazsan iş yerini yakarım' anlayışı bölgede tahribata yol açıyor. Esnaf yıllardır toplumsal olaylar nedeniyle bölgede bir afet yaşıyor. Sadece Diyarbakır'da esnafın uğradığı zarar tahmini 10 milyon lira."

- Esnafa Reyhanlı örneği destek

Ebedinoğlu, Reyhanlı'da, geçen yıl 11 Mayıs'ta yaşanan bombalı terör saldırısında 51 kişinin hayatını kaybettiğini, 146 kişinin de yaralandığını hatırlatarak, olayda zarar gören işletmelere KOSGEB'in doğal afetler ve terör gibi durumlardan etkilenen işletmelere verdiği kredi imkanını sunduğunu ifade etti.

Bölge esnafının da aynı kapsama alınmasını istediklerini vurgulayan Ebedinoğlu, bunun yapılmaması halinde bölgede birçok esnafın kepengini tamamen kapatmak zorunda kalacağını, bunun işsizliğin artması anlamına geleceğini savundu.

Olaylar nedeniyle bölgedeki gezi ve organizasyonların iptal edildiğini, buna yönelik önlemlerin bugünden alınması gerektiğine işaret eden Ebedinoğlu, şöyle dedi:

"Reyhanlı'da esnafa verilen kredi desteği bölgeye de sağlansın. Reyhanlı'da esnafa sağlanan faizsiz 100 bin liralık kredi desteğinin bölgedeki esnafa da verilmesi için ilgili bakanlıklara başvuruda bulunacağız"

- Sigorta ve bankaların bölgeyi riskli görmesi 

Ebedinoğlu, bankaların bölgeyi hala risk bölgesi olarak gördüğünü, kredi ve kefalet kooperatifinin kredisini bölgede çok sayıda esnafın bankaların bölgeyi riskli görmesi nedeniyle kullanamadığını belirtti.

Geçen yıl Diyarbakır'da bu krediyi 2 bin 200 esnafın kullanabildiğini, kredinin limitinin ise 48 milyon lira olduğunu, aynı sayıda esnafın faaliyet yürüttüğü Denizli'de ise 11 bin esnafın kullandığı kredi limitinin 500 milyon liranın üzerinde olduğunu ifade eden Ebedinoğlu, bankaların bu yaklaşımını sigorta şirketlerinin de gösterdiğini anlattı.

İş yeri, araç ve trafik sigortasında bölgede daha yüksek oranda poliçeler yapıldığını, kimi zaman da sigorta yapılmak istenmediğini aktaran Ebedinoğlu, tüm bu mağduriyetlerin giderilmesi için hükümetten sürecin heba edilmemesi adına çözüm sürecine sahip çıkmalarını beklediklerini sözlerine ekledi.