İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, helikopter kazası öncesinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Azerbaycan-İran sınırındaki Aras Nehri üzerinde bulunan Hudaferin Barajı’nın açılışı için bir araya geldi.
Helikopter kazası öncesi Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Aras Nehri üzerindeki Hudaferin Barajı’nın açılışı için bir araya geldi. Azerbaycan-İran sınırında yapılan görüşmede, Aliyev ve Reisi birlikte gerçekleştirdiği projenin iki halk ve devlet için büyük önem taşıdığını belirtti. Görüşme sonrası, liderler "Hudaferin" hidroelektrik santralinin faaliyete geçmesi ve "Kız Kalesi" hidroelektrik santralinin açılış töreni gerçekleştirildi.

Bölgenin istikrarı için önemli bir faktör
İran ve Azerbaycan dostluğunun sarsılmaz olduğunu vurgulayan Aliyev, "Bugün İran-Azerbaycan dostluğunun ne kadar güçlü olduğunu tüm dünya görüyor. Kız Kalesi hidroelektrik santralinin açılışı ve Hudaferin hidroelektrik santralinin faaliyete geçmesi, bence tarihi bir olaydır. Bu dostluğun derin kökleri ve derin bir tarihi var. İran-Azerbaycan dostluğu bölgenin istikrarı ve gelecekteki güvenlik tedbirlerinin güçlendirilmesi açısından önemli bir faktördür" dedi.
Aliyev, bu projenin iki ülke için de siyasi bir iradeyi simgelediğini belirterek, "İran ve Azerbaycan arasında her zaman Aras Nehri üzerinden bir bağ bulunmuştur. İki milyon küp metre su hacmi olan Hudaferin Barajı faaliyete geçerek bölgenin gelişimine katkı sağlayacak ve 40 binden fazla işyeri oluşturacak. Aynı zamanda tarım alanları için içme suyu kaynağı olacaktır" dedi.
Uzun yıllardır bölgeye uzak ülkelerin bölgeye müdahale etmesine değinen Aliyev, "Bölgenin kalkınması bölge ülkelerinde yaşayan halkların iradesiyle sağlanmalıdır. Bölgenin dışında olan ülkelerin işlerimize müdahalesi kabul edilemez. Ermenistan uzun yıllardır buradan uzakta bulunan ülkelerin korumasına ve desteğine bel bağlamıştı. Sonuç nasıl oldu? Sonuç onlar için pek de iç açıcı olmamıştı. Bölge devletleri güçlü devletlerdir, bağımsız politika yürüten devletlerdir. Hiçbir dış güç bu devletlerin iradesini etkilememiştir ve etkilemeyecektir. Ermenistan’ın doğru politikayı yürüterek bölgesel işbirliğine zarar vermek yerine katkı sağlayacağını umuyorum" dedi.

"Düşmanlar ne Azerbaycan’ın ne de İran’ın gelişimini görmek istemiyorlar"
Filistin meselesine de dayanışma göstermek istediğini vurgulayan Reisi, "Uluslararası kuruluşlarla işbirliğini güçlendirmek ve özellikle Filistin meselesinde dayanışma göstermek istiyoruz. Azerbaycan ve İran halklarının Filistin’e ve Gazze’deki insanlara verdiği desteğe şüphe yok. İslam ülkeleri arasında, İslam dünyasındaki sorunların çözümünde işbirliği büyük önem taşır" dedi.
Reisi, Azerbaycan’la işbirliğine her zaman önem verdiğini belirterek, "Enerji, ulaştırma, kültür, ekonomi ve ticaret alanlarındaki ilişkiler ülkelerimizin halklarının çıkarlarına hizmet etmelidir. Bizim için en önemli konu ülkelerimizin çıkarlarıdır. Düşmanlar ne Azerbaycan’ın, ne de İran’ın gelişimini görmek istemiyorlar. Azerbaycan’ın kalkınmasını bizim de kalkınmamız anlamına geldiğini düşünüyoruz. Karabağ’ın Azerbaycan’ın toprağı olduğunu açıkça belirten ilk ülkelerden biri olduk. Bu bölgede, Karabağ’ın kalkınma programı temelinde işbirliğimizi her zaman göstermeye hazır olduğumuzu bir kez daha belirtmek isterim" dedi.

Helikopter kazası
Aliyev ile görüşmesinin ardından dönüş yolunda olan Reisi’yi taşıyan helikopter, İran’ın Doğu Azerbaycan eyaletine bağlı Berazin ile Erdeşiri köyleri arasındaki Dizmar ormanında sert iniş yapmış ve bölgeye arama-kurtarma ekipleri yönlendirilmişti.
Yoğun sis ve hava şartlarının elverişsizliği nedeniyle arama kurtarma çalışmalarının olumsuz etkilenirken, helikopterde Reisi’nin yanı sıra İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın da bulunduğu aktarılmıştı. Reisi’nin sağlık durumuna ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Hudaferin ve Kız Kalesi santralleri faaliyeti
Hudaferin ve Kız Kalesi hidroelektrik santralleri ve su tesisleri projesi, 1977 yılında Sovyetler Birliği ile İran arasında imzalanan anlaşma temelinde hazırlanmış, ancak, inşaat çalışmaları 1990’ların başında Azerbaycan’ın topraklarının yüzde 20’sinin Ermenistan tarafından işgal edilmesiyle durdurulmuştu. 2020’deki Karabağ Savaşı sonucunda Azerbaycan’ın topraklarının geri alınmasıyla birlikte, hidroelektrik santrallerinin inşaatı ve kullanıma alınması süreci devam etti.