Kış ‘depresyonu’yla geldi; uzmanlardan önemli uyarılar

Psikoloji alanında "mevsimsel duygudurum bozukluğu" olarak da bilinen kış depresyonu, soğuk havaların ve azalan güneş ışığının etkisiyle ortaya çıkabilen bir durum olarak biliniyor. Uzman Psikolog ve Psikoterapist Azize Yakut Okay, her mutsuzluk hissinin depresyon olmadığını belirterek kış depresyonundan korunmanın yollarını açıkladı.

Havalar soğudu, kış mevsimini yaşamaya başladık. Bu dönemlerde soğuk havanın etkisiyle evde geçirilen zamanın artması, yetersiz güneş ışığı alımı gibi etkenler kişilerin ruhsal durumlarını olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, kış depresyonu olarak bilinen bu durumun sıklıkla yaşandığı, kişilerin ruhsal yapılarını korumak amacıyla bu aylarda birkaç önlem alması gerektiğinin altını çizdi.

Psikojen Akedemi ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nin açılışında konuşan Uzman Psikolog ve Psikoterapist Azize Yakut Okay, kış depresyonu özellikle güneş ışınlarının azalmasıyla beraber melatonin ve serotonin gibi hormonlarda meydana gelen değişimlerden kaynaklandığını belirterek "Bu durum, insanların ruh halini etkileyerek depresyona girmelerine zemin hazırlıyor. Ancak, bu herkesin kış aylarında depresyona gireceği anlamına gelmiyor" ifadelerini kullandı.
"Kandaki melatonin-serotonin seviyeleri etkili oluyor"
Güneş ışığının insan organizmasına çeşitli faydaları olduğunu belirten Okay, “Kış depresyonu, insanların sonbahar ve kış aylarında güneş ışınlarını az alması sonucunda ortaya çıkan bir depresyon türüdür. Bu mevsimlerde kanda değişen kimyasallar var, bunlardan en etkilileri melatonin ve seratonin hormonları. Kış geldiği zaman melatonin hormonlarında bir artış seratonin hormonunda ise azalma görüyoruz. Bunun sonucunda da yatkınlığı olan insanlar depresyona girebiliyor. Kışın sabah 07.00’da uyanıp işe giden biri aslında karanlıkta uyanıyor, yazın aynı saatte uyanan biri ise aydınlıkta uyanmış oluyor. Karanlık ve aydınlık hava, melatonin-serotonin hormonunlarının salınımları üstünde etkili. Kışın uyandığınızda uyku eğiliminiz artıyor ve yataktan kalkmak istemiyorsunuz. Yazın aydınlığa uyandığınızda da güne enerjiyle yani seratoninle başlıyorsunuz” şeklinde konuştu.
“Ailesinde depresyon hikayesi olanlar, kadınlar ve travma yaşayanlar daha riskli"
Her kış depresyona girilmeyeceğini vurgulayan Okay, “Öncelikle herkes depresyona girmez. Kış depresyonuna giren kişilerin sıklıkla ailesinde depresyon öyküsü olduğu, daha önce duygudurum bozukluğu geçirmiş olduğu dikkatimizi çekmektedir. Kadınların erkeklere oranla daha riskli olduğunu söyleyebiliriz. Kayıp, yas ve travmaya maruz kalan kişilerinde bu yaşadıkları kış dönemine geldiyse depresyona girme ihtimali artıyor" dedi.
"Her mutsuzluk depresyon değildir"
Mutsuzluk ile depresyon arasında fark olduğunu belirten Uzman Psikolog ve Psikoterapist Azize Yakut Okay, "Mutsuzluk depresyona girdiğimiz anlamına gelmiyor. Mutsuzluk aslında değişebilen bir ruh halidir. Mutsuz hissedebiliriz hatta bu birkaç saat de sürebilir. Sonrasında ise kişinin ruh hali normale döner. Mutsuzluk an ile ilgilidir. Depresyon dediğimiz zaman ise mutsuzluğun yanına çeşitli belirteçlerin de gelmesi gerekiyor. Bunlar hayattan zevk alamama, yetersizlik hissi, uyku düzeninde bozulma, yeme düzeninde bozulma, sosyal izolasyon, iş yaparken konsantre olmada güçlük diyebiliriz. Burada en önemli şey belirteçlerin artması, işlevselliğin bozulması ve bunun iki haftayı geçmesidir. Belirtilere göre bir uzmana danışmakta fayda var” ifadelerini kullandı.
"Gün ışığından yararlanın"
Kış depresyonunuyla baş etmenin basit bazı yöntemleri olduğunu ifade eden Okay, “Gündelik faaliyetlerimizi gün ışığından faydalanarak açık havada yapmak, fiziksel aktivasyonlarımızı arttırmak, sosyalleşmek, erken uyanmak, yeme düzenimizi korumak gibi faktörler korunmanın en büyük etkenleridir” diyerek sözlerini tamamladı.