Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanında (UAD) Azerbaycan ile Ermenistan arasında 15 Nisan’da başlayan davada sözlü savunmalar tamamlandı.
Azerbaycan-Ermenistan arasında Uluslararası Adalet Divanında (UAD) 15 Nisan Pazartesi günü başlayan duruşmalarda tarafların sözlü savunmaları sona erdi. Azerbaycan’ın ön itirazına yönelik Barış Sarayı’nda UAD Başkanı Yargıç Nawaf Salam’ın başkanlığında son günde düzenlenen halka açık duruşmada Ermenistan ikinci kez sözlü savunma yaptı. Ermenistan heyetinin başında yer alan Uluslararası Hukuk İşler Temsilcisi Yegiş Kirakosyan, Azerbaycan’ın ön itiraz aşamasının açıkça belirlenen sınırlara uymadığını öne sürerek, “Ermenistan, ‘Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme’ (CERD) kapsamında gerçekten müzakere etmeye çalıştı, ancak sonuç alamadı. Böylece Ermenistan, CERD’nin 22. maddesinde yer alan müzakere ön şartını tamamen yerine getirmiş oldu. Üstelik Ermenistan’ın tüm iddiaları doğrudan CERD’nin maddi kapsamına giriyor. Azerbaycan’ın Ermenilere karşı uyguladığı ırkçı şiddet, keyfi gözaltı işlemleri ve kaybolma vakaları açıkça CERD kapsamına girme potansiyeline sahip” dedi.

"Ermeniler ırkçılığa uğradı"
Ermeni heyetinden Josef Klingler ise Ermeni asıllıların Azerbaycan sınırlarında gözaltına alındığını iddia ederek, “Azerbaycan Demiryolları Sözcüsünün ifadesiyle alıntı yapacak olursak, ‘Başka ülke vatandaşı olan etnik Ermenilerin ülkeye girişi resmi olarak yasaklanmıştır’. Peki, bunlar sadece Azerbaycan’ın iddia ettiği gibi sınır muhafızları veya gümrük yetkilileri tarafından yapılan rutin kimlik kontrolleri mi? Hayır, değil. Görünüşte, yalnızca etnik kökenine dayanarak yürütülen bariz ırkçı gözaltılar var” ifadelerini kullandı.
Azerbaycan’ın Ermenilerin kalıntılarını geri göndermediği iddiasında bulunan Profesör Linos Aleksandros, “Ermenistan, Azerbaycan’ın kendi kontrolü altındaki topraklarda etnik Ermenilerin kalıntılarının aranmasını ve ülkelerine geri gönderilmesini defalarca engellediğine dair deliller ortaya koydu” dedi.

"Ermeni esirlere kötü davranıldı"
Profesör Pierre D’Argent ise Azerbaycan’ın Ermeni esirlere kötü davrandığını öne sürerek, “Ermenistan’ın şikayet ettiği şey, Azerbaycan’ın alması gerektiği halde savaş esiri almaması ve bunun yerine etnik Ermeni savaşçıları savaş dışında vurmasıdır ya da esir aldıktan sonra gözaltında tutuldukları süre boyunca onlara kötü davranmasıdır ”diye konuştu.
Yargıç Nawaf Salam Ermeni heyetinin ardından sözlü savunmaların sona erdiğini belirtti. Divanın ön itirazlara ilişkin kararı, halka açık bir oturumda açıklanacak.

Ermenistan’ın Azerbaycan’a açtığı dava
Öte yandan Ermenistan, 16 Eylül 2021’de Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme’nin ihlal edildiği gerekçesiyle Azerbaycan aleyhine Birleşmiş Milletlerin yargı organı olan Uluslararası Adalet Divanında dava açmıştı. Azerbaycan ise 21 Nisan 2023’te mahkemenin yargı yetkisine ilişkin ön itirazlarda bulunmuştu. Divan, Azerbaycan’ın ön itirazlarına yönelik iki ülkenin 15-19 Nisan arasında sözlü beyanlarının alınmasını kararlaştırmıştı. 15 Nisan Pazartesi günü başlayan duruşmalarda Azerbaycan heyetine Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Elnur Memmedov, Ermenistan heyetine ise Ermenistan Cumhuriyeti Uluslararası Hukuk İşler Temsilcisi Yegiş Kirakosyan başkanlık etti.

Talepler
Azerbaycan ön itirazlarında, mahkemenin yargı yetkisinin olmadığını, Ermenistan’ın gerekli şartlar oluşmadan siyasi amaçla dava açtığını, dava açma amacını kötüye kullandığını belirterek davanın reddini talep etti. Ermenistan ise Azerbaycan’ın ön itirazlarının reddedilmesini istedi.