Türkiye’nin en nemli gündem maddeleri arasında yer alan ve son bir haftada meydana gelen yaklaşık 630 orman ve arazi yangını ile mücadeleler devam ederken ADÜ Teknokent’te çalışmalarını sürdüren Karya Farma HBX Ar-Ge ‘HBX-Acil 7/24 Projesi ile yangın dronlu yangın söndürme projesi hazırlığında olduklarını duyurdu.
Çalışmanın fikir ve prototip geliştirme aşamasında spesifik bir proje olduğunu belirten HBX Ar-Ge Kurucusu Hakan Başlık, bu sistemin hem daha pratik hem de daha az maliyetle çalışabileceği gibi daha etkili sonuçlar alınabilir olduğuna inandığını belirtti.
Sistemin hayata geçirilebilmesi için bakanlık ve valilikler başta olmak üzere yerel yönetimler çeşitli kurum ve kuruluşların el birliğiile hareket etmesi gerektiğini kaydeden Başlık, "Maalesef ülkemizin en önemli gündem maddelerinden biri orman ve arazi yangınları oldu. Verilere göre sadece 2025 yılının ilk 6 ayında 3 bin 44 adet orman ve arazi yangını meydana geldi. Bu yangınların yaklaşık 650 adedi son bir hafta içerisinde yaşandı. Yangınları söndürmek için hava araçlarının sorti sayısı ise yaklaşık 20 bin adet. Meydana gelen orman ve arazi yangınları ile yapılan mücadelenin ekonomik boyutu miyarlarla ifade edilirken, kaybedilen yeşil alan ve tabiat varlıkları ve geri dönüşü imkansız olan canlar işin ayrı bir yönü. Bu nedenle HBX Ar-Ge olarak bir proje hazırladık. Dronelere eklenecek bir aparat ile su yerine, yangının oksijenle temasını kesen özel formüllü köpükle etkili ve hızlı müdahale yapılması hedeflenmektedir. Köpük, taşınabilir bir düzeneğe entegre edilerek kolayca üretilebilecek şekilde tasarlanacaktır. Bu sistem ile hem daha kolay ve daha etkili müdahale hem de daha az maliyetle söndürme işlemi gerçekleştirilecektir" dedi.
Bu sistem üzerinde çalışırken ‘Akıllı Drone Entegrasyon’ üzerinde durduklarını kaydeden başlık, yangınlarla mücadelede lazer mesafe tespiti yapabilen, GPS tabanlı yönlendirme ile noktasal müdahale kabiliyetine sahip insansız hava araçlarının artık çağdaş bir söndürme aracı olarak kullanılabileceğini kaydetti.
"Müdahalelerde insan unsuru azaltılacak"
Mevcut durumda orman ve tarım arazileri yangınında her ne kadar makine kullanılsa da mücadelenin önemli bir bölümü halen insan gücüyle gerçekleştirildiğini ifade eden HBX Arge Ekibinden Makine Mühendisi Cavit Başlık, "Bu sistem, modüler bir yapıdadır. Köpük püskürtme sisteminde basınç, debi ve yön kontrolleri uzaktan yönetilebilir. Drone, tankerle hortum bağlantısı sayesinde sürekli köpük takviyesi alır. Köpük, oksijenle teması keserek yangının yayılmasını önleyecek şekilde optimize edilecektir. Hafif, dayanıklı ve pratik sistemdir. Projeye valiliklerin yanı sıra yerel yönetimler, üniversiteler, ticaret, sanayi, esnaf ve ziraat odaları, kooperatif ve birlikler de dahil edilerek paydaşlar çoğaltılmalıdır. Bu yapılar projede yer alırsa, Türkiye kısa sürede kendi teknolojisiyle yangınlara havadan anında müdahale edebilecek kapasiteye ulaşabilir" diyerek yapay zeka ve çağın teknolojisinin orman yangınlarla mücadele kullanılması gerektiğini kaydetti.
Projeye ilişkin tasarımları hazırladıklarını kaydeden HBX Ar-Ge Kurucusu Hakan Başlık, "Bu henüz bir proje tasarımıdır. Ancak teknik olarak uygulanabilirliği yüksektir. Türkiye’nin bu teknolojiye ve bu tip bir sivil-toplumsal seferberliğe ihtiyacı vardır. Biz HBX Ar-Ge olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız" diyerek kamu otoriteleri, üniversiteler ve toplumsal yapıların ülkenin önemli bir sorunu haline gelen yangınların önlenmesi ve daha kısa sürede daha az zayiat ile söndürülmesi için fikri çalışma yapması gerektiğini kaydetti.