Adana Ticaret Odası (ATO) Meclis Başkanı İsmail Acı, hane halkı tüketim harcamalarında önceliğin gıdada yoğunlaşmasının diğer sektörleri rölantiye aldığını, bunun da ticarette sirkülasyonun bozulmasına yol açtığını belirterek, "Azalan gelir düzeyi ile birlikte her kalem üründe artan maliyetlerin satışlara yansımasından dolayı yaşanan talep daralması ticareti adeta tıkadı" dedi.
Acı, güncel ekonomik göstergeleri ve ticari yaşamdaki gelişmeleri değerlendirdiği açıklamasında, insanoğlunun geçmişten günümüze gelen en temel ihtiyaçlarının başında beslenme ve barınma geldiğini, pandeminin de etkisiyle bozulan ekonomik göstergeler nedeniyle hane gelirlerinin bu iki temel ihtiyaçta yoğunlaşmaya devam ettiğini bildirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de dikkati Acı, Ocak 2022'de Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksinin (Tarım-ÜFE), bir önceki aya göre yüzde 14,83, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 52 arttığını, bu artışların da insanların en temel ihtiyaçları olan gıdaya ulaşmada da zorlanmasına yol açtığını ifade etti.
"Tüccarın döngüsü bozuluyor"
Acı, "İnsanların temel ihtiyaçlarını karşılayamaması durumu" olarak ifade edilen yoksulluğun, bir başka ifade ile de hane halkı gelir daralmasının ticareti olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek, şunları söyledi:
"Maliyetler artıyor, satışlar azalıyor. Ticaret erbabı sattığı malın yerine yenisini koyarken aynı fiyattan alamıyor. Bizler de tüketiciler olarak market poşetlerimizdeki ürünlere her defasında daha fazla para ödüyoruz. İnsanların sadece yaşamlarını sürdürmek için olmazsa olmaz olan beslenme ihtiyaçlarına para harcamalarından dolayı gıda dışındaki sektörlerin durumu gittikçe zorlaşıyor. Bu durum da doğal olarak piyasalardaki sirkülasyonun bozulmasına yol açıyor."
"Enerji giderleri yapılandırılabilir"
İsmail Acı, piyasalardaki fiyat artışlarının geçtiğimiz yılın son çeyreğinden itibaren döviz kurlarında yaşanan aşırı yükselmelere bağlandığını, son dönemlerde dövizin stabil hale gelmesine rağmen bu durumun piyasalara yansıyamadığını belirterek, "Enerji maliyetlerindeki artış en küçüğünden en büyüğüne tüm ticaret erbabını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Sadece enerji giderleri yüzünden dükkanlarını kapatmak zorunda kalan ya da ayakta kalma savaşı veren işyerlerimiz var. Enerji maliyetlerinin yüksekliği üretimin ciddi manada yüksek maliyetlenmesine sebep oluyor. Yine enerji maliyetlerinin yüksek olması birçok tüccarın işini neredeyse durdurma aşamasına geldi. Burada iş dünyasına faydalı olunması adına, enerji giderlerinin yapılandırılmaya ihtiyacı var. Tüccarın nefes alabilmesi için enerji faturalarının düşürülmesine ek olarak yapılandırılması seçeneğini gündeme almak gerekiyor. Üretimin durmaması için ne gerekiyorsa yapılması ülke ekonomisi için olmazsa olmaz bir adım olacaktır. İstihdam ve üretime zarar veren ne varsa ortadan kaldırmak ekonominin çarklarının dönmesine fırsat verecektir.
"Çözüm maliyet artışlarının kaynağında"
Günümüz şartlarında halk tabiri ile "cepten yemeyen tüccarın" kendini şanslı görür hale geldiğini ifade eden ATO Meclis Başkanı İsmail Acı, sorunun çözümünün maliyet artışlarının kaynağına inmek olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"İnsanların temel beslenme ihtiyacını karşılayan tarım sektörü başta olmak üzere tüm sektörlerde akaryakıttan enerjiye kadar tüm maliyetleri olabildiği en asgari seviyeye çekerek üretimi teşvik etmek geriyor. Düşük maliyetli üretim fiyat düşüşü, fiyat düşüşü ise tüketimi tetikleyecek ve insanlarımız gıda ve barınma gibi zorunlu ihtiyaçları dışındakilere de yönelecektir."