Bilim dünyası ve akademisyenler, Türkiye'nin fındık deposu Doğu Karadeniz Bölgesi'nde halk arasında "fındık kapsülü" olarak nitelendirilen zurufun enerji ve gübre olarak değerlendirilebileceğini açıkladı.
Ordu Üniversitesi (ODÜ) Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Damla Bender Özenç, fındık zurufunun kompostlandığında toprağı besleyen organik gübre özelliği taşıdığını söyledi.
Bölgede fındığın ayıklama makinesi olan patoza verildikten sonra geride kalan zurufunun atıldığını, çoğu zaman ahırlarda hayvan altlarında değerlendirildiğini ya da sobalarda yakacak olarak yakıldığını vurgulayan Prof. Dr. Özenç, bunun yerine doğal gübre olarak kullanılmasının toprak ve ürün verimi açısından daha olumlu olacağını belirtti.
"Fındığın kabuğu da kapsülü de enerji deposu"
Yaptıkları araştırmada fındık zurufunun farklı tip toprak çeşitlerinde yetişen mısır ve domates gibi bitkiler üzerinde olumlu sonuçlar verdiğini açıklayan Prof. Dr. Özenç, "Patozdan sonra atık durumuna dönüşen fındık kabukları doğal iklim şartları altında bekletildiğinde doğal yolla kompost haline gelir. Bu durumda hayvan gübresi kadar verimli bir gübreye dönüşür. Karadeniz'in hayvan gübresi noktasında yaşadığı problem fındık kabuğu atıklarının değerlendirilmesi ile çözülebilir. Bu yöntem, Karadeniz toprağının sertliğini azaltarak, verimini arttıracaktır. Ayrıca kabukların yakılması ile yok olan organik maddeler toprağa geri kazandırılacaktır" dedi.
"Bitkinin stresini azaltıyor"
Prof. Dr. Özenç, şu bilgileri verdi:
"Doğu Karadeniz Bölgesi'nde her yıl yaklaşık 130 bin ton fındık zurufu, hasat sonu yan ürün olarak değerlendirilebilme potansiyeline sahiptir. Patoz adı verilen aletler ile ayrılan fındığın dış yaprağı gerek fındık bahçelerine gerekse diğer bitkisel üretim alanlarına organik madde kaynağı olarak kullanmak üzere kompost yapılarak değerlendirilebilir. Mısır bitkisi üzerine yaptığımız çalışmada toprağın verimliliği ve bitkinin stres düzeylerine olumlu katkıda bulunduğunu tespit ettik. Zuruftan elde edilen kompost ürünü, organik gübre amaçlı geri kullanıldığında bitkisel üretim için önemli bir katkı ve yatırımcılar için önemli bir organik madde kaynağı oluşturabilir."
"Kapsülü azot ve kireçle karıştırırsan organik gübre olur"
Ordu Ziraat Odası Toprak Analiz Laboratuarı Müdürü Zirat Mühendisi Haluk Şensoy da, fındık zuruflarından elde edilen organik gübrenin kimyasal gübreden aşağı kalır yanı olmadığını vurguladı. Fındık zurufunun gelişi güzel kullanıldığını, çoğunlukla yakılarak zayi edildiğini belirten Şensoy, "Fındık zurufu organik gübrelere eşdeğer besin içeriğine sahiptir. Ayrıca toprakların fiziksel yapısını iyileştirerek verim ve kaliteye önemli katkı sağlıyor. En basit olarak, fındık zurufu biraz kireç biraz azotlu gübreyle ıslatarak karıştırılır. Üstü kapatılarak bir yıl bekletilir. Bir yılın sonunda organik gübre olarak kullanıma hazırdır" açıklamasında bulundu.
Ordu il genelinde 100 bin fındık üreticisi olduğunu, bunun 100 bin fındık harmanı anlamına geldiğine dikkat çeken Şensoy, "Yaptığımız bazı deneylerde fındık zurufundan elde edilen organik gübre ile beslenen fındık ocağından alınan verim ile kimyasal gübre ile beslenmiş fındık ocağından daha yüksek oluyor. Ordu'da 100 bin harmanın yarısından alınan zurufların gübre yapılması halinde verim patlaması olur. Bu sebeple üreticilerimiz fındık zurufunu doğal ve organik gübre olarak kullanmalarını bu ürünün israf edilmesinin önüne de geçecektir" diye konuştu.