Gebelik dönemindeki şeker yükselmesi nedeniyle bebeklerin bir kısmı anne karnında ya da doğum sırasında kaybedilebiliyor. Doğum sonrasında ise diyabete bağlı olarak bebeklerin
% 25'i, annelerin ise % 33,3'ü şeker hastası olabiliyor. Bu nedenle anne adaylarının şeker düzeylerinin kontrol altına alınması gerekiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nden Op. Dr. Cemal Ünlü, gebelikte diyabet riski hakkında bilgi verdi.
Annedeki şeker seviyesi bebeği de etkiliyor
Kadınlarda gebelik öncesi var olan şeker hastalığı ile gebelikte ortaya çıkan diyabeti karıştırmamak gerekir. Gebelikte bebek için gerekli kan şekerini sağlayabilmek için vücutta bazı hormonal değişikler oluşur. Anne adayının şeker düzeyi, bebeğin büyüme ve gelişimi açısından önemlidir. Bazı gebelerde şeker düzeyindeki artış daha fazla olduğu için olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Vücuttaki şeker seviyesinin yüksekliği anne karnındaki bebeği de etkilemekte ve bebeğin de kan şekerinin yükselmesine neden olmaktadır. Yani şeker seviyesinin yüksekliği, bebeğin pankreasını uyarmakta ve daha fazla insülin salgılanmasına yol açmaktadır. Öte yandan, gebelik şekeri ileri haftalarda oluştuğundan bebeğin organlarının oluştuğu ilk 12 haftada gözlenmez.
Gebelik şekeri pek çok sağlık sorununa yol açabilir
1. Test yapılmadığı için belirlenemeyen gebelik şekeri nedeniyle bebeklerin omuz bölgelerinde orantısız ve olumsuz kilo artışı ortaya çıkabilir. Bu durum annenin normal doğum yapma şansını azaltarak, bebeklerin sezaryen sonucunda dünyaya gelmesine neden olmaktadır. Aşırı kilo nedeniyle doğum sırasında omuz çıkması ve kol sinirlerinde felç gibi sorunlar da ortaya çıkabilir.
2. Gebelik şekerinin bir diğer olumsuz yanı ise bebeğin anne karnında suyunun fazla olmasına yol açmasıdır. Bu olumsuzluk da normal doğum şansını azalmaktadır.
3. Gebelik şekeri nedeniyle ortaya çıkan tansiyon yüksekliği, gebelik zehirlenmesine (preeklemsi) neden olduğu için erken doğumlar olabilmektedir.
4. Gebelik de görülmese bile doğum sonrasında bazı bebeklerde gebelik şekeri nedeniyle olumsuzluklar ortaya çıkmaktadır. Anne karnında yüksek kan şekerine maruz kalan bebeğin pankreasında bir süre daha fazla insülin sentezlenmesi olacağından bebeğin kan şekerlerinde ani düşüşler izlenebilir.
Gebelik süresince kan şekeri ölçülmeli
Hamilelik süresince vücuttaki kan şekeri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Gebelikte şeker yükleme testi yapıldıktan sonra, şeker düzeyi yüksek çıkan anne adaylarına uygun diyet programları verilmelidir. Böylece anne karnındaki bebeğin sağlığı konusundaki riskler minimum düzeye inmiş olacaktır. Diyete rağmen istenilen değerlere ulaşılamazsa, insülin tedavisine başlanılması uygun olur. İnsülin tedavisinin gebelikte uygulanması son derece güvenlidir. Yapılan araştırmalarda tablet olarak üretilen şeker ilaçlarının güvenli olduğu belirlenmiştir. Şeker yükleme testinde içirilen şekerin, bebek ve anneye zararı da olmamaktadır.
Gebelik şekeri varsa ilerde diyabetli olabilir
Gebelik şekeri olan anne adaylarının gebelik sonrasında şeker hastalığına yakalanma riski yüksektir. 25 yaşından büyük, aşırı kilolu, anne ve babasında şeker hastalığı olanlar ile daha önce 4 kilo üzerinde bebek dünyaya getirme öyküsü bulunan kadınlarda şeker yükleme testinin sonucu yüksek çıkabilmektedir. Test sonucunda şeker düzeyi yüksek olan gebelerin doğumdan yaklaşık 1 ay sonra testi tekrarlaması ve buna göre kalıcı bir şeker hastalığı olup olmadığına bakılması gerekir. Eğer şeker düzeyi normalse 2 yılda bir test tekrarlanmalıdır. Gebelik öncesinde anne adayının insüline bağlı diyabeti (TİP 1) varsa, tedavinin yoğunlaştırılması ve sık aralıklarla insülin verilmesi gerekir. Anne adayının insüline bağımlı olmayan (TİP 2) diyabeti varsa ağızdan alınan ilaçlar kesilmeli ve uygun insülin tedavisine geçilmelidir.