Tarihi Milattan önce (M.Ö.) 2000'li yıllara dayanan Afyonkarahisar'ın Emirdağ ilçesindeki "Amorium Antik Kenti"nde yer alan ve tarihi 6. yüzyıla dayanan Bizans hamamı, Anadolu'da günümüze kadar gelmeyi başaran Bizans yapılardan biri olması özelliğini yaşıyor.
Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nden Sanat Tarihi Bölümünden Doç. Dr. Zeliha Demirel Gökalp başkanlığında oluşturulan 35 kişilik bir ekip, Emirdağ ilçesine bağlı Hisarköy'de, Amorium Antik Kenti"nde kazı çalışmalarını sürdürüyor. Kentin güneybatısındaki şehir surları ana sur duvarında, kentin güneyinde kalan ve Geç Roma- Erken Bizans Dönemine tarihlenen "Büyük Bina" olarak adlandırılmış alanda, Aşağı Şehir ve Yukarı Şehir'de 14. yüzyıl sonu ve 19. yüzyıl sonuna tarihlenen "L" açması olarak adlandırılmış alanda kazı çalışmaları gerçekleştirilmişti. İlk kazılarda Amorium'un MS. 6. yüzyıldan 11. yüzyılın sonuna kadar büyük bir yerleşime sahip olduğu ve Bizans şehrinin sadece yukarı şehirde yer alan höyükle sınırlı olmadığı, aşağı şehirdeki duvarlarla çevrilmiş alana kadar uzandığı anlaşılmıştı. Amorium'da ilk kazı çalışması yüzey araştırması sonrası 1987 yılında Prof. Dr. R. Martin Harrison tarafından başlatılmış daha sonra Chris Lightfoot tarafından 2009 yılına kadar sürülmüştü. 2009 yılına kadar kentte yürütülen kazılarda Aşağı Şehrin surlarının giriş kapısında bir Bizans hamamı ve kilise ortaya çıkarılmıştı.
"Daha sonra hamam işlevini yitirmiş"
O dönemde ortaya çıkarılarak koruma altına alınan Bizans hamamı tarihin getirdiği yorgunluğa rağmen günümüze ulaşmayı başararak ihtişamını koruyor. Kazı çalışmaları 10 Temmuz 2017'de tekrardan başlatan Doç. Dr. Zeliha Demirel Gökalp, hamamın tarihinin 6. yüzyıla kadar dayandığını ifade etti. Doç. Dr. Gökalp, "Amoriom kentindeki hamam büyük mekan olarak adlandırılan aşağı şehirde 4 tarafı korunaklı sağlam duvarlarla çevrili bir alanda yer almakta. Hamam Anadolu'daki Bizans hamamları açısından oldukça önemli çünkü günümüze oldukça sağlam durumda gelmiş. 6. yüzyıla tarihlenen bir Bizans hamamı. Daha sonra hamam işlevini yitirmiş olabilir başka bir amaçla özellikle de Türk döneminde konut olarak kullanıldığını gösteren ve kazılarda ortaya çıkan bir takım kanıtlar var. Umarım en kısa zamanda örtü sistemi yenilerek ziyarete açık bir hale getirilir" diye konuştu.
Hamamın ziyarete kapalı olan kısımlarında o yüzyıllarda yapılan havuz gibi yerlerin halen var olduğu öğrenilirken, hamamın restorasyona da ihtiyacının olduğu kaydedildi.
