KOCAELİ (AA) - ŞAHİN OKTAY - Türkiye'de yılın 9 aylık döneminde 936 milyar lirayı bulan yurt içi tüketimin dörtte birini gıda, içki ve tütün ürünlerine yapılan harcamalar oluşturdu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'nin yılın 3 çeyreklik döneminde ulaştığı cari fiyatlarla 1 trilyon 296 milyar 774 milyon 377 bin liralık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 72,2'sini kapsayan 936 milyar 31 milyon 420 bin liralık kısmı yurt içi tüketimden kaynaklandı.
Geçen yılın karşılaştırılabilir döneminde ise GSYH 1 trilyon 159 milyar 283 milyon 191 bin lira, iç tüketim 862 milyar 909 milyon 641 bin liraydı. Böylece milli gelirde yüzde 11,9, iç tüketimde yüzde 8,5'e varan artış yaşanmış oldu.
Ocak-eylül döneminde yerleşik hane halklarının yurt içi tüketimi 871,7 milyar lira, yurt dışı tüketimi ise 7,9 milyar lira oldu. Yabancıların Türkiye'deki tüketimi de 64,3 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Buna göre, Türkiye'de yılın 9 aylık döneminde günde 3,4 milyar liralık tüketim harcaması yapıldı.
- Vatandaş en çok gıdaya harcadı
Bu yılın söz konusu döneminde yerli ve yabancıların 936 milyar liralık iç tüketiminin dağılımına bakıldığında, ilk sırayı geçen yıla göre yüzde 13,9'luk artışla 241 milyar 259 milyon 443 bin liraya ulaşan gıda, içki ve tütün harcamaları aldı. Yeme içme amacıyla yapılan harcamaların yurt içi tüketimdeki payı ise yüzde 25,8 olarak gerçekleşti.
Gıda harcamalarını 185,3 milyar lirayla ulaştırma ve haberleşme, 173,1 milyar lirayla konut su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar için yapılan harcamalar izledi.
Hanehalkları bu dönemde mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetlerine 74,4, lokanta ve otellere 67,2, giyim ve ayakkabıya 47,5, eğlenceye 36, sağlığa 29,3, eğitime 13,3 milyar lira harcadı.
- En fazla artış eğitim harcamalarında
Harcama grupları arasında en fazla artış eğitimde oldu. Bu gruptaki harcama miktarı yüzde 18 oranında artarken, eğlence ve kültür harcamaları yüzde 17,6, mobilya, lokanta ve otel harcamaları yüzde 13,3, sağlık harcamaları yüzde 12,9, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri harcamaları yüzde 12,7 arttı.
Yerleşik ve yerleşik olmayan hane halklarının geçen yılın ve bu yılın 9 aylık periyodundaki cari fiyatlarla yurt içi tüketim bileşenleri şöyle:
| Harcama Türleri | 2013 (Bin TL) | 2014 (Bin TL) | Değişim (%) | Pay (%) |
| Gıda, içki ve tütün | 211.737.954 | 241.259.443 | 13,9 | 25,8 |
| Giyim ve ayakkabı | 44.800.943 | 47.497.668 | 6 | 5,1 |
| Konut | 159.085.601 | 173.105.062 | 8,8 | 18,5 |
| Ev eşyası ve hizmetleri | 66.072.998 | 74.457.240 | 12,7 | 8 |
| Sağlık | 25.970.772 | 29.321.729 | 12,9 | 3,1 |
| Ulaştırma ve haberleşme | 166.421.272 | 185.286.141 | 11,3 | 19,8 |
| Eğlence ve kültür | 30.644.623 | 36.055.052 | 17,6 | 3,8 |
| Eğitim | 11.265.771 | 13.295.179 | 18 | 1,4 |
| Lokanta ve oteller | 59.259.054 | 67.165.688 | 13,3 | 7,2 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 87.650.654 | 68.588.217 | -21,7 | 7,3 |
| Toplam | 862.909.641 | 936.031.420 | 8,5 | 100 |