Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÜDAM), Türk dünyası ülkelerinin kültürel zenginliğine önemli katkılar sunmaya devam ediyor.

2013 yılında Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilen Eskişehir'in tarihsel arka planıyla birleşen TÜDAM, turistlerin de yoğun uğrak noktalarından biri oldu. 2014 yılında projelendirildikten sonra 2016 yılında yapımı tamamlanan ve 2017 Ocak ayında hizmet vermeye başlayan TÜDAM, hâlihazırda hem çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapıyor hem de yürüttüğü pek çok faaliyetle Anadolu Üniversitesine, Eskişehir'e ve tüm Türk dünyasına önemli hizmetler sunuyor.

Kültürel, sanatsal ve akademik pek çok etkinliğin gerçekleştirildiği ve yürütüldüğü merkezin yalnızca bir müze olarak değerlendirilmemesi gerektiğini belirten TÜDAM Müdürü Prof. Dr. Mehmet Topal, "Türk dünyası dediğimiz coğrafya bizim gönül coğrafyamızdır. Önemsenecek bir nüfusa sahibiz. Bizim bu coğrafyayla gönül birlikteliğimize İsmail Gaspıralı'nın tabiriyle, "Dilde, fikirde ve işte birlik" prensibini yerleştirmemiz gerekiyor. Bu 15 bin metrekare kapalı alanın kubbesi zaten bizim için Türk dünyasının en büyük simgesidir, otağı simgeler. Dolayısıyla bu otağın altında Türk dünyasının önemli isimleri var. TÜDAM'da matematik, geometri, astronomi, edebiyat ve tarih gibi alanlarda çok değerli çalışmalara imza atmış, fikirleriyle dünyaya büyük katkılar sunmuş kırk ismin silikon heykeli var. Üst tarafta geleneksel mimarimizi temsil eden dört temel birimimiz var. Tarihî şahsiyetleri de buraları gezerken görmeniz mümkün. Ayrıca konserlere, toplantılara ve etkinliklere ev sahipliği yapan amfi tiyatromuz var. Alt katımızda bulunan Musiki Tarihi salonumuz gerçekten çok özel ve anlamlı bir parçamız. Bu salonumuzda Türk tarihinde kullanılan 400 çalgı, enstrüman ve eseri sunuyoruz. Bu enstrümanlardan 216 tanesi de yine özenli çalışmalar neticesinde burada canlandırıldı. Üstelik Üniversitemizin oluşturduğu kare kod sistemiyle her enstrümanın, tarihî şahsiyetin, heykelin önünde bulunan kare kodu okutarak ilgili nesnenin ve kişinin hikâyesini dinleyebilir ve onunla ilgili bilgi alabilirsiniz. Bunlar, çok özel uygulamalar" dedi.

"Türkiye'nin Sağlık Bakanlığı onaylı tek müzik terapi ünitesi TÜDAM'da"

Türkiye'de bulunan tek müzik terapi ünitesine TÜDAM'ın ev sahipliği yaptığını ifade eden Prof. Dr. Mehmet Topal, "Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı Türkiye'nin tek müzik terapi ünitesi de burada. Prof. Dr. Şükrü Torun Hocamızın nezaretinde hazırlanmış bir ünite orası. Orada gerekli görülen danışanlarımız için müzik aracılığıyla terapi yapılıyor. Burada konuşma bozukluğu ve Alzheimer gibi sıkıntılar yaşayan hastalarımıza müzikle tedavi yöntemi uygulanıyor. Tecrübe odamız var. Misafirlerimiz eğer enstrüman yetenekleri varsa buradaki enstrümanlarımızı deneme imkânına da sahipler. Bunlara ilaveten Bilim Dünyası bölümümüz var. Bilim Dünyası'nda İhtisas Kütüphanemiz var. Daha çok yüksek lisans ve doktora öğrencilerine hitap eden ve Türk Dünyası'nın tanıtımına katkı sağlayacak yayınlardan oluşan, yaklaşık 13 bin civarında eserin olduğu aynı zamanda dijital bir kütüphane. Buna ek olarak okur-yazar buluşma salonumuz, çalıştay odaları ve VIP salonlarımız var. En hareketli birimimiz ise Bilim, Kültür ve Sanat Okulu. Burada, atölye çalışmalarımız yürütülüyor. Geleneksel sanatlardan güncel meselelere kadar pek çok konunun işlendiği atölyelerimiz var. Hat sanatıyla ilgili kurslarımız, seramik kurslarımız, seramik boyama kurslarımız, resim kurslarımız ve matematik kurslarımız oluyor. Matematik kursumuzda çocuklara özel bir programla ölçeklendirilme yapılıyor" şeklinde konuştu.

Her yaştan insan TÜDAM'ın kurslarıyla öğreniyor

Merkezde bulunan atölyelerden biri olan "Oynuyorum Keşfediyorum" atölyesi sayesinde küçük yaştaki çocukların yetenekleri açığa çıkarılıyor. Piyano, ud ve tambur kurslarının bulunduğu merkezde pek çok farklı yaştan birey için çok sayıda farklı nitelikte hizmet bulunuyor. Bu imkânlardan faydalanma durumu olmayan, "Sevgi Eli" ve "Çocuk Esirgeme Kurumu" gibi kurumlarla iş birliği yapılarak konu ayrıcalıklı kılınıyor. Her birimin yöneticisi ise yine Anadolu Üniversitesi'nin görev bilinci yüksek öğretim üyelerinden oluşuyor.

"TÜDAM ziyaretçilerini bekliyor"

TÜDAM'da gerçekleştirilen etkinliklerin halka açık olduğunu söyleyen Prof. Dr. Topal, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

"Pandeminin de etkisini göz önünde bulundurarak buraya gelenlerin hâlâ bizim istediğimiz sayıda olmadığını söyleyebiliriz. TÜDAM'ın tüm birimleri, faaliyetleri, etkinlikleri ve müzeleriyle gelecek misafir ve ziyaretçilerimize çok kıymetli ve özel bir deneyim yaşatacağına samimiyetle inanarak buranın sürekli bir insan seline muhatap olması lazım diye düşünüyoruz. Şunu söyleyeyim: Eskişehirliler ve Eskişehir dışından gelenler buraya geldiklerinde, "Biz buraya gelmekte neden bu kadar geciktik?" diye hayıflanacaklar. Ziyaretçilerimiz buraya gelirken Türk dünyası ismini zihinlerine alarak hazırlık yapsınlar. Biz girişe Türk dünyamızı tanıtıcı panolarımızı koyduk. Bağımsız Türk Cumhuriyetleri hakkında genel bilgi edinebilecekleri haritalar, oradan güzel kesitler ve Türk dünyası dediğimiz zaman neyi anlamamız gerektiğini görebilecekleri bilgilendirmeler de var. Burayı gezdikleri andan itibaren daha farklı hissedecekler"

TÜDAM'da pek çok bilimsel faaliyet de yürütülüyor

2021-2022 akademik eğitim-öğretim döneminde pek çok bilimsel etkinliğe ev sahipliği yapan TÜDAM'da söz konusu dönemde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. Yılında, Azerbaycan Diaspora Bakanlığının da katıldığı kapsamlı bir sempozyum ve Afganistan-Türkiye ilişkileri temalı bir sempozyum gerçekleştirildi. Yine aynı dönemde Yunus Emre, Ahi Evran, Hacı Bektaş-ı Veli gibi kültürel mirasımız olan evrensel değerlerin tanıtıldığı toplantı ve paneller düzenlendi. Türk dünyası için ayrı bir önemi olan Nevruz Bayramı da yine TÜDAM bünyesinde kutlandı.

Uzay Evi ve Gözlemevi gibi pek çok ünitesiyle TÜDAM her yaştan araştırmacıyı ve ilgilileri hazırladığı öğretici faaliyet, hazırlık ve imkânlarla kendisine çekiyor. Anadolu Üniversitesi'nin destekleriyle pek çok akademik toplantı, açık oturum ve çalıştay da yine TÜDAM bünyesinde veya ev sahipliğinde gerçekleşmeye devam ediyor. TÜDAM, ziyaretçilerine pazartesi günleri hariç her gün, saat 09.00-17.00 arasında kapılarını açıyor.