Urbana-Champaign Illionis Üniversitesi (UCIU), Mütevelli Heyeti'nden ağustos başında iş teklifi alan Filistin kökenli akademisyen Steven Salaita, heyetin onayını beklerken kocaman bir sürprizle karşılaştı.

İsrail'in Gazze'ye saldırılarını protesto eden Salaita, sosyal paylaşım sitesi Twitter'daki hesabında İsrail karşıtı açıklamalara yer verdi. Salaita, İsrailli yetkilileri, 2012'de silahsız siyahi genç Trayvon Martin'ı vurarak öldüren George Zimmerman'a benzetti. Kasıtsız adam öldürmekle suçlanan Zimmerman, beraat etmiş ve mahkemenin kararı siyahi Amerikalılar içinde kocaman tepkiye yol açmıştı. 

Twitter'daki hesabında 'Nefsi müdafaa mı? Gerçekten mi? Öyle görünüyor ki İsrail'de ortalıkta dolanan bir sürü lanet olasıca George Zimmerman var' yazan Salaita, bir diğer mesajında da İsrail'in saldırılarını 'soykırım' şekilde niteledi ve 'İşler, öyle bir noktaya  geldi ki (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu boynunda Filistinli çocukların dişlerinden bir kolye ile televizyona çıksa sanırım kimse şaşırmayacak' dedi. 

Twitter'da paylaştığı mesajların peşinden Salaita'ya, sözleşmesi Mütevelli Heyeti sebebi ile onaylanmadığı için atamasının yapılmadığı bilgisi iletildi.  

Üniversitenin kararı, öğrenciler içinde da tepkiye sebep oldu. Üniversite kampüsünde kararı protesto etmek için dün gösteri düzenleyen yüzlerce öğrenciden Rico Kleinstein Chenyek, eposta yoluyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, 'Bu akademik anlatım özgürlüğünün aleni ihlalinden diğer bir şey değildir' diyerek tepkisini dile getirdi. Chenyek, 'Amerikan üniversiteleri, anlatım özgürlüğünü korumak için atıp tutmaya bayılıyor. Ama bilhassa şu an Gazze ve Ferguson'da Şahit olduğumuz hariç siyaset ve ırkçılıkla ilgili belirli bir takım siyasal konular söz konusu olduğunda anlatım özgürlüğü bitiveriyor' dedi. 

Protestoda yer piyasa arkadaşlarının, üniversite kararını ABD'nin anlatım özgürlüğüne hücum şekilde nitelediğini aktaran Chenyek, anayasadaki anlatım özgürlüğü hakkının, işverenlerin kendilerine aksi görüşlü kimseleri işten atma ya da onlara iş olanağı vermemesinin önüne geçemediğine dikkati çekti.

'Siyonistler talebe bursları üstünde de etkili'

Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Arapça derslerimizi verici Hatem Bazian da  'Ne söyleyip ne söyleyemeyeceğinizin sınırları gerçekte belli. Yapılabilecek en pratik şey de birinin kariyerini mahvetmek' ifadelerini kullandı. 

ABD'deki üniversitelerden kocaman bir kısmının ülkedeki emperyalist sistemin bir parçası olduğunu savunan Bazian, üniversitelerde ve ABD Kongresi'nde canlı bir yere sahip bulunan Siyonistlerin üniversite bursları üstünde de tesirli olduğunu belirtti. 

Urbana-Champaign Illionis Üniversitesi ise Salaita ile ilgili kararını açıklarken 2006'da Harvard Üniversitesi'nin eski rektörü Lawrence Summers'ın istifaya zorlanmasına atıfta bulundu. Harvard Üniversitesi, bayanların İlim ve mühendislik dallarındaki 'yetersizliğinin' deneyimden değil, ırsi özelliklerinden kaynaklandığını ileri süren Summers ile ilgili bir itimat oylaması yapmış ve oylama neticesinde rektör istifaya zorlanmıştı. UCIU Rektörü Phyllis Wise de bu çerçevede kararlarını, 'Illinois Üniversitesi'nde hiç bir biçimde hoş göremeyeceğimiz şey, fikirleri ya da o fikirleri açıklayanları küçük düşüren, suistimal eden kişisel ve saygısız söz ve eylemlerdir' sözleriyle savundu.  

Üniversitenin mütevelli heyeti sebebi ile yapılan açıklamada da 'Öğrencilerimizin, öğretim üyelerimizin ve personelimizin ilim irfan yuvalarında huzurlu olmasını istiyorsak kin ve nefrete teşvik eden saygısız, küçük düşürücü ifadeleri medeni bir münakaşa çeşidi şekilde kabul edemeyiz' denildi.

ABD'de İsrail'i eleştirenler boy hedefi

2010'un şubat ayında ABD'deki İsrail Büyükelçisi Michael Oren'in konuşmasını protesto eden California Üniversitesi Müslüman Öğrenciler Birliği, anlatım özgürlüğünü engelledikleri gerekçesiyle görevden uzaklaştırılmış ve 11 talebe gözaltına alınmıştı.

2011'de de İsrail'in hariç politikasına karşı çıkan İsrailli oyun yazarı Tony Kushner'e verilmesi planlanan fahri doktora unvanı, siyasal görüşleri yüzünden iptal edilmişti. Tepkilerin peşinden üniversitenin mütevelli heyeti, kararı iptal etmek mecburiyetinde kalmıştı.

2013'te de Pulitzer ödüllü yazar Alice Walker'a Michigan Üniversitesi'nde konferans vermesi için yapılan teklif, İsrail hakkında görüşleri itibarıyla art çekilmişti. Buna rağmen Walker'ın 5 Kasım'da üniversitede yapılacak Zora Neale Hurston Bienali'nde konuşması bekleniyor.