Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) araştırmasına göre, ağustos ayında marketlerde en çok fiyat artışı yüzde 42,44 ile yeşil soğanda görüldü. Geçen ay market fiyatlarında yüzde 26,5 ile en çok fiyatı düşüş gösteren ürün ise karpuz oldu.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, ağustosta marketlerde 5 üründe fiyat değiştirmek görülmezken, 13 üründe azalma, 18 üründe fiyat artışı olduğunu belirtti.
Ağustos ayında düzeyi soğan, Antep fıstığı, yumurta, süt ve toz şeker fiyatlarının değişmediğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
'En fazla fiyat düşüşü yüzde 26,5 ile karpuzda görüldü. Karpuzdaki fiyat düşüşünü yüzde 21,99 ile kavun, yüzde 16,90 ile patates, yüzde 13,74 ile elma, yüzde 7,71 ile düzeyi kayısı, yüzde 6,36 ile düzeyi üzüm, yüzde 4,26 ile şeftali, yüzde 2,29 ile mısırözü yağı, yüzde 1,56 ile fındık, yüzde 1,44 ile limon, yüzde 1 ile düzeyi incir, yüzde 0,73 ile pirinç, yüzde 0,48 ile kuzu eti takip etti.
Markette en çok fiyat artışı yüzde 42,44 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat artışını yüzde 33,68 ile salatalık, yüzde 29,97 ile kabak, yüzde 16,47 ile domates, yüzde 14,24 ile marul, yüzde 12,25 ile yeşil fasulye, yüzde 9,37 ile sivri biber, yüzde 6,50 ile patlıcan, yüzde 5,73 ile ayçiçeği yağı, yüzde 4,13 ile yeşil mercimek, yüzde 4,05 ile maydanoz, yüzde 1,73 ile zeytinyağı takip etti.'
Üretici fiyatlarındaki değişimler
Geçen ay müstahsil fiyatlarında ise 8 üründe değişiklik görülmediği, 9 üründe azalma, 15 üründe fiyat artışı bulunduğu bilgisini verici Bayraktar, şu değerlendirmelerde bulundu:
'Ağustos ayında havuç, maydanoz, pirinç, düzeyi kayısı, düzeyi üzüm, düzeyi incir, fındık ve süt fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 39,29 nispet ile en çok elmada görüldü. Elmadaki fiyat düşüşünü yüzde 34,66 ile karpuz, yüzde 24,86 ile limon, yüzde 17,29 ile marul, yüzde 12,62 ile kavun, yüzde 11,07 ile patates, yüzde 4,71 ile şeftali izledi. En çok fiyat artışı yüzde 55,88 nispet ile yeşil mercimekte oldu. Yeşil mercimekteki fiyat artışını yüzde 40,45 ile salatalık, yüzde 30,08 ile patlıcan, yüzde 28,15 ile yeşil fasulye, yüzde 18,92 ile yumurta, yüzde 18,27 ile sivri biber, yüzde 17,79 ile domates, yüzde 10,62 ile yeşil soğan, yüzde 10,23 ile nohut, yüzde 9,62 ile kabak takip etti.'
Üretici-market fiyat farkı
Bayraktar, ağustos ayındaki, seçilmiş ürünlerde müstahsil ve market fiyatları arasında en fazla farkın yüzde 492,31 ile maydanozda görüldüğünü belirtti. Şemsi Bayraktar, limonda yüzde 415,38, marulda yüzde 329,94, kabakta yüzde 302,95, düzeyi soğanda yüzde 293,33, salatalıkta 284,90, sivri biberde yüzde 277,30 fiyat farkı bulunduğunu anlatım etti.
Fiyat değişimlerinin nedenleri
Üretici fiyatlarında en çok yeşil mercimeğin fiyatının arttığını kaydeden Bayraktar, yeşil mercimekte görülen fiyat artışının yeni sezon ürünü olmasından kaynaklandığına işaret etti. Salatalık, patlıcan, yeşil fasulye, biber, domates benzeri ürünlerde arz, açıkta tarla yetiştiriciliğinden sağlandığını hatırlatan Bayraktar, meydana gelen çok çok yağışın, ürünleri menfi etkilediğini, bunun yanı sıra ürünlerin hasat olgunluğuna gelme özelliğine oranla sektöre arz edilmektedir olmasının da fiyatlara yansıdığını anlatım etti.
Üreticilerde fiyatı düşüş gösteren ürünlere bakıldığında elmada hasadın başlamasıyla sektöre arz edilen ürün miktarı artışının fiyatlarda düşüşe yol açtığını belirten Bayraktar, karpuzda ise talepteki daralmaya bağlı şekilde fiyatların gerilediğini kaydetti.
Bayraktar, market raflarında fiyatı en çok artan ürünlerden limonda, hasadın yaklaşmasıyla müşterek alım satımın başlaması sonucunda erkenci limon türü bulunan Mayer'in 1,3 liradan müşteri bulduğunu, bu limonların iç sektöre yavaş yavaş arz edilmeye başlamasıyla limon fiyatlarının gerilediğini belirtti.