Tarım ve Orman Bakanı Yardımcısı Gümen’den TARPOL’un "şap raporu"na tepki

Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Gümen, Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezinin (TARPOL) şap hastalığına ilişkin raporundaki verileri yalanlayarak, "4,1 miyar dolar zarar ortaya çıkması için tüm hayvancılığın bitmesi lazım. Böyle bir şey mümkün değil. Bizim hesaplarımızda böyle bir rakam yok. Çok afaki rakamlar, bu hesaplama doğru değil" dedi.
Bakan Yardımcısı Gümen, konuk olduğu bir TV programında şapın çift tırnaklı hayvanları etkileyen bulaşıcı ve verim kaybıyla seyreden, öldürücü olmayan viral bir hastalık olduğunu söyledi. Hızlı yayıldığına dikkati çeken Gümen, Şap Enstitüsünün yıllık 50 milyondan fazla doz aşı ürettiğini, bunun bir kısmının yurt içinde kullanıldığını ve kalanının Acerbaycan’a gönderildiğini aktardı. Şap ile mücadelede en önemli gücün aşı olduğunu vurgulayan Gümen, "2023 yılında Sat-2 ilk kez ülkeye geldiği zaman benzer mücadele yapılmıştı. 49 gün tüm ülkede hayvan hareketleri kontrol altına alınmıştı. Bu sürede aşı üretildi ve mücadelemiz devam etmişti" ifadesini kullandı.
Yaklaşık 6 ay kadar önce Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün 2023-2024 yılında yapılan mücadeledeki başarı dolayısıyla Türkiye’yi dünyaya örnek gösterdiğini anlatan Gümen, şap hastalığını tanıdıklarını ve bildiklerini söyledi. Geçen yıl şap hastalığını yüzde 80 oranında düşürdüklerini hatırlatan Gümen, şöyle konuştu:
"Geçen yıl üç aşılama yaptık ve düşürdük hastalığı. Bu sene 12 Mayıs’ta Hakkari Derecik’ten yeni şap serotipi Sat-1 ülkemize giriş yaptı. Sat-1’i Derecik’te yakaladık. Ben de bölgeye gittim. Orada durumu kontrol ettik ve önlemleri yerinde alarak, Hakkari’de tüm hayvan hareketlerini durdurduk. Bir ay geriye dönük tüm hayvan sevklerini araştırdık. Ertesi gün Van’da ikinci hayvan tespitini yaptık. 13 Mayıs’ta Van’da çıktı, 18 Mayıs’ta aşılamaya başladık. Tüm Hakkari ve Van’a 170 veteriner göndererek bölgeyi 6 günde aşıladık. Amacımız kurban öncesi hastalığın batıya gelmesini önlemekti. Bunda büyük bir başarı elde ettik."
Hayvan pazarlarını kapatmanın radikal bir karar olduğuna dikkati çeken Gümen, "Bunu özellikle yaptık. Şap Enstitüsü gece gündüz çalışıyor. 6 milyon aşı üretip sahaya gönderdik. Aşı üretildikçe sahaya vererek aşının etkisini görmeye başladığımızda pazarlarımızı açarak hayvan hareketlerine tekrar izin vereceğiz" dedi.
Aşının tek çözüm olmadığını, hayvan hareketlerinin de kontrol altına alınması gerektiğini aktaran Gümen, şöyle devam etti:
"81 ide hayvan pazarlarını kapattık, hayvan hareketlerini komple yasaklamadık. Şu anda hastalık olmayan illerde hayvan hareketleri açık. Birisi hayvanını kestirmek isterse götürebilir, sorun yok. Hastalık olmayan illerde hayvan hareketinde sorun yok. Hastalık olan illerde hayvan hareketlerini durdurduk. Covid döneminde 15 gün eve kapandık. Aşıların yapılıp insanlarda bağışıklığın ortaya çıkması için gereken bir süreydi. Aynısını bu hastalıkla yapıyoruz. Aşılamada belli seviyenin üzerine çıkıldığında hayvan pazarlarını kademe kademe açacağız."
Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezinin (TARPOL) raporundaki "4,1 milyar dolarlık kayıp" ile ilgili bölümün hatırlatılması üzerine Gümen, Türkiye’nin yıllık hayvansal üretiminin 6-6,5 milyar dolar olduğunu belirterek, "4,1 miyar dolar zarar ortaya çıkması için tüm hayvancılığın bitmesi lazım. Böyle bi şey mümkün değil. 6 milyon aşı yaptık. Aşılanan hayvanlar yine karşılaşacak ama nezle olmuş gibi hafif geçirecekler. Bu virüsle karşılaşmamak mümkün değil. Ülkemizde var ve hızla yayılıyor. Bizim hesaplarımızda böyle bir rakam yok. Çok afaki rakamlar, bu hesaplama doğru değil" dedi.
Karkas et fiyatlarında yaşanan gerilemeye değinen Gümen, şunları kaydetti:
"Geçen yıl kurban bayramı sonrası et fiyatları düşüşüyle bu yılki düşüş arasında fark yok. Şaptan dolayı et fiyatlarının düşmesi gerçekçi değil. Geçen yıl kurban bayramından sonra nasıl düştüyse bu yıl da düştü. 2 ay daha düşer et fiyatları. Hayvancılık yol haritamıza göre üreticilerimizin hep kazanmasını istiyoruz. Et fiyatları elbet yükselecek. Kontrollü ve düzenli şekilde yükselmesi gerekiyor. 2 ay sonra elbet yükselmeye başlayacak. Okullar açılacak, tüketim artacak ve et fiyatları yükselecek. Aşırı yükselme ve düşüş hepimize zarar veriyor. O yüzden kontrollü şekilde üreticimizin kazanmaya devam edeceği modelde devam edeceğiz."
Gümen, 2028 yılında hayvan ve karkas ithalatının ülke gündeminden çıkacağını söyledi.