Eksik diş tedavisinde gelinen son nokta

Londra King's College Üniversitesi'nden araştırmacılar yetişkin bir insandan aldıkları dişeti dokusunu fare hücresiyle birleştirip bir diş yetiştirmeyi başardı.

Araştırmacılar kolay bulunan bir hücre kaynağının kullanılmasının bu yöntemin hastalarda uygulamaya hazır edilmesi sürecini hızlandırdığını söylüyor.

Yine de bu yöntemin kullanılmaya hazır olması yıllar sürebilir.

Bundan daha önce araştırmacılar embriyonik kök hücre kullanarak "biyo-diş" üretmeye çalışmıştı.

Araştırmacılar o yöntemin de başarılı olduğunu; ancak kliniklere elverişsiz ve uygulanmasının pahalı olduğunun keşfedildiğini söylüyor.

En son tamamlanan deneylerde araştırmacılar hastaların dişetlerinden alınan insan epitel hücrelerini laboratuvarda çoğaltıp farelerden alınan mesenkimal kök hücreleriyle birleştirdi.

Mesenkimal kök hücrelerinin kültürü, epitel hücrelerin bir diş şekilde büyümesini sağlayacak şekilde yapıldı.

Araştırmacılar bu adımlardan sonra hücreyi bir fareye naklederek ekmeye uygun köklere sahip insan ve fare dişi karışımı bir diş üretmeyi başardı.

Araştırmacıların makalesi Diş Araştırmaları Dergisi'nde (Journal of Dental Research) yayımlandı.

Bilim adamları çeneye dikilen uygun hücrelerin diş olarak yetiştirilebileceğinin kanıtlanmasıyla şimdi atılacak adımın, kliniklerde rahatlıkla uygulanabilecek bir yöntemin geliştirilebilmesi ve bunda kullanılmak üzere yeterli insan mesenkimal kök hücresi kaynağı bulunması olduğunu söylüyor.

Araştırma ekibinin başınde bulunan Profesör Paul Sharpe, mesenkimal kök hücrelerinin daha çok yirmi yaş dişlerinde bulunduğunu, ama bunun yeterli olmadığını belirtiyor: "Buradaki yenilik, klinikte kullanılabilecek bir hücre topluluğun keşfedilmesi oldu. Şimdiyse mesenkimal kök hücresi toplayabilmek için kolay bir yöntem geliştirmeye çalışıyoruz."

Sharpe, geliştirilen bu yöntemlerin ilerde günümüzde uygulanan diş ekimi yöntemlerinin yerini alacağını umut ediyor. Günümüzde kullanılan diş ekimi yöntemleriyle doğal bir diş kökü üretilemiyor. Dahası, yemek yeme ve diğer çene hareketleri ekilen dişin etrafındaki kemiğin aşınmasına yol açabiliyor.

Sharpe, "Bu yöntemin kullanılabilir olması için diş ekimiyle aynı fiyatta olması lazım. Bu yüzden geliştirdiğimiz yöntemi ucuz ve uygulaması kolay kılmaya çalışıyoruz" diyor.

Galler'de bulunan Cardiff Üniversitesi'nin kemik biyolojisi ve doku mühendisliği uzmanı Profesör Alastair Sloan, bu araştırmanın kayda değer olduğunu, ama hastalara sunulmadan önce aşılması gereken pek çok engelin bulunduğunu belirtiyor.

Kendisi, "Dişetinden hücre kullanmaları, ve bu yöntemle diş kökünün geliştirilebiliyor olması oldukça heyecan verici. Bir diş gibi başlı başına bir organ üretmekten hâlâ uzağız ama bu araştırmanın ikincil etkisi biyo-dolguların geliştirilmesi olduğundan bu teknolojinin bazı kısımları 10 ila 15 yıla uygulanabilecektir" dedi.