Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, geçmişteki bir parasal değerin, istek edilen tarihteki değerinin saptanması için yeni uygulama geliştirdiklerini bildirdi. Aydemir, 'Bu uygulama, mahkemenin sonuçlanma sürelerini kısaltacak. Vatandaşların kendi aralarındaki işlemleri de kolaylaştıracak, paranın bugünkü değerinin lüzumlu bulunduğu her şeyde işe yarayacak. Bilirkişiler biraz üzülecek' dedi.

Aydemir, matbuat toplantısında, belirgin bir tarihteki parasal ederi Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) değişim oranları kullanılarak istek edilen tarihteki değere dönüştürme vasıtası bulunan 'Parasal Değerleri Güncelleme Aracı' uygulaması meselesinde bilgi verdi. 

TÜİK'in internet sitesinin sağ alt köşesinde yer piyasa Türk Lirası simgesinin bulunduğu linke tıklayarak bu uygulamaya ulaşılabileceğini anlatım eden Aydemir, mahkemelerden, icra dairelerinden, endüstri ve ticaret odalarından, bazan de vatandaşlardan kendilerine gelen taleplere, artık internet sitesinden 30 saniyede yanıt bulabileceklerini söyledi. Aydemir, bu uygulamadan alınacak belgenin, resmi evrak niteliği taşıdığını belirtti.

'Bilirkişiler biraz üzülecek'

Hiçbir kurumun yazışma yapmasına lazım kalmadan, zaman kaybetmeden arzulanan belgeye ulaşılabileceğine dikkati çeken Aydemir, 'Mahkemelerden bunun için bilirkişi tayin ediliyor veya bilgi bizden isteniyor, bizden istenmesi mahkemenin en az 3 ay ertelenmesi demek. Bütün bunlara son verecek kolay bir uygulama geliştirdik. Bu uygulama mahkemenin sonuçlanma sürelerini kısaltacak. Vatandaşların kendi aralarındaki işlemleri de kolaylaştıracak, paranın bugünkü değerinin lüzumlu bulunduğu her şeyde işe yarayacak. Bilirkişiler biraz üzülecek' diye konuştu.

 'Hayat tabloları istatistikleri, sıhhat ve sosyal güvenlik açısından çok çok önemli'

Aydemir, TÜİK'in bugün açıkladığı 'Hayat Tabloları, 2013' istatistiklerine ait de bilgi verdi. 

Hayat tablosunu ilk kere il düzeyinde gerçekleştirdiklerinin altını çizen Aydemir, bu istatistiklerin sıhhat ve sosyal güvenlik açısından çok çok mühim olduğunu söyledi. 

Yapılan bu çalışmaların Sosyal Güvenlik Kurumunun ve Sağlık Bakanlığının işine çok çok yarayacağını anlatım eden Aydemir, idari kayıtlardan daha sıhhatli veriler almaya başladıklarını, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminin oturduğunu, ölüm ve doğum ile ilgili daha sıhhatli bilgilerin gelmeye devam ettiğini bildirdi.

Bu tabloların işgücü nüfusunun beklenen ömrü, etken emeklilik ve yaşlılık programlarının hazırlanabilmesi için çok çok mühim olduğunu vurgulayan Aydemir, 'Bu tablolara göre, Türkiye'de yeni doğan birisinin ortalama 76,3 sene yaşaması bekleniyor. Kadınlarda bu oran 79,4, baylarda ise 73,7. Bu neticelere baktığımızda şunu görüyoruz. Kadınlar beylerden daha çok çok yaşıyor' biçiminde konuştu.

TÜİK Başkanı Aydemir, emeklilik yaşının belirlenmesinde bu istatistiklerin de kullanılabileceğini anlatım ederek, şunları kaydetti:

'Bizim yurdumuzda emeklilik yaşı fiili halde şu an itibarı ile baylarda 48, kadınlarda da 46. her sene 1 ıslak ilerliyor. Sonra 65'e kadar çıkacak. OECD ortalamasında emeklilik yaşı 65'tir. Orada 65 yaşından sonra bir emekli için ödedikleri paranın ortalama kalan süresi 17-18 yıldır. Türkiye'de şu anda öngörülerde emekli olduğunda 50 yaşındaki bir insan 27 sene daha yaşayacak. Bizde OECD'deki ortalamasından 10 sene daha çok emekli aylığı ödeyeceğiz. Bu sosyal güvenlik sisteminin sebep açık verdiğinin gerekçelerinden bir tanesi. Bütün bu verileri Sosyal Güvenlik Kurumuna göndereceğiz. Onlar aktüerya verilerinin hepsini yenileyebilirler.'

Aydemir, Türkiye'de Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminin başlamasıyla ölüm nedenleri ile ilgili istatistiklerin çok çok geliştiğini anlatım ederek, 'Bu kayıt sistemi ile ölüm sayıları ve nedenleri direk bilgisayar ortamına kaydediliyor. Bu veri sisteminin etkinliği sebebiyle diğer devletler de bu konu ile ilgili bizden bilgi istemeye başladı' dedi.

Konu meselesinde değerlendirmede bulunan Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Şebnem Beşe Canpolat da Türkiye'nin Avrupa'da ölüm nedenleri ve ölüm istatistiklerini en erken açıklayan yurt olduğunu belirtti.

Canpolat, başka ülkelerdeki beklenen hayat sürelerini meselesinde da bilgi vererek, insan ömrünün en uzun bulunduğu ülkenin, 89,6 sene ile Monako olduğunu söyledi. Monako'yu 84,5 sene ile Makao'nun izlediğini belirten Canpolat, araştırmalarına oranla bu ülkenin gelirinin yüzde 70'inin kumar turizminden sağlandığını, bu paranın da çoğunun sıhhat harcamalarına yatırıldığını bildirdi. Bu devletleri 84,2 yıl ile obezitenin çok çok düşük bulunduğu Japonya'nın, 84,1 yıl iie Singapur'un izlediğini anlatım eden Canpolat, San Marino'da söz konusu sürenin 83,1, Hong Kong'da 82,7, Andorra'da 82,6, Guernsey'de 82,3, İsviçre'de 82,3, Avustralya'da 82 sene olduğunu kaydetti.

İnsan ömrünün en düşük bulunduğu 10 ülkeyi de açıklayan Canpolat, Çad'da ortalama ömür süresinin 49,1, Gine-Bisau'da 49,5, Güney Afrika'da 49,5, Svaziland'da 50, Afganistan'da 50,1, Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 50,9, Somali'de 51,2, Zambiya'da 51,5, Namibya'da 52, Nijerya'da 52,2 sene olduğunu bildirdi.