RTÜK, Vuslat Tv'yi uyardı!

MALATYA GÜNCEL - RTÜK, Malatya'da uydudan yayın yapan Vuslat Tv'yi uyardı.

Vuslat Tv'de yayınlanan  "Doktorunuz Sizinle" adlı programda "Genel sağlığa,…zarar verecek davranışları teşvik edemez." ve 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; "Gizli ticarî iletişime izin verilemez." hükümleri ihlal edildi gerekçesi ile uyarıda bulundu.

İŞTE, RTÜK TARAFINDAN VUSLAT TV HAKKINDA YAPILAN 2 SORUŞTURMA VE GEREKÇELİ KARARLARI:

Karar No : 26

Konusu : 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendindeki; "Genel sağlığa,…zarar verecek davranışları teşvik edemez." ve 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; "Gizli ticarî iletişime izin verilemez." hükümlerinin ihlali. (MALATYA V TV - ANADOLU VUSLAT - SELAM İLETİŞİM AJANSI A.Ş.)

İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 21.01.2013 tarihli ve 126 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

Anadolu Vuslat logosu ile yayın yapmakta olan Selam İletişim Ajansı A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunun 17.01.2013 tarihli yayını incelenmiş olup, saat 11:26'da genel izleyici logosuyla "Doktorunuz Sizinle" adlı programın yayınlandığı tespit edilmiştir.

Sunuculuğunu Cavit Özdoğan'ın yaptığı söz konusu programa Dr. Mustafa Eraslan ile O'nun tıbbı tavsiyelerini uygulayan kişiler konuk olarak katılmıştır. Programın girişinde Eraslan stüdyoda iki sıradan oluşan konukları göstererek "İki sıranın ilerleyen zaman içinde genel litaratür bilgisi olarak yarısı hayatını kalp ve damar hastalığından kaybedecek. Üçte biri yaklaşık onda üçü hayatını kanserden kaybedecek. Şu anda dünya genelinde ve Türkiye genelinde ortalama bu. Düşünebiliyor musunuz geriye kaç kişi kaldı ki, bir tane bir buçuk bilemediniz iki kişi kaldı. Nerdeyse herkesin muzdarip olduğu, yani ıztırab çektiği rahatsızlıklardan bahsediyoruz." şeklinde konuşarak, tıp dünyasının tıkanan damarları stend takarak, by-pass yaparak biraz düzelttiğini, ancak hastayı eski haline getiremediğini vurgulamıştır.

"Burada bulunan dostlarımız sadece günümüz tıbbı ile tedavi olsalardı bir çoğu burda olmayacaktı. Nerde olacaktı? Ya evinde olcaktı ıztırab içinde, ömür boyu işte sıkıntılı ya da hastane de yatıyor olacaktı." şeklindeki ifadeleriyle de günümüz tıbbının yetersizliğini iddia eden Eraslan kendi farkını şöyle açıklamaktadır: "Türkiye çok hasta bir toplum. Bu hastalıklara da birisinin çıkıp dur demesi lazımdı. Bizim yaptığımız yapacak olduğumuz da o. Yani günümüz tıbbıyla tamamlayıcı tıbbı bir araya getirecez insanlar sağlıklarına kavuşacaklar. Ömür boyu ilaç kullanmayacaklar, ömür boyu diyet yapmayacaklar. ... doktor odur ki hastasının canı ne istiyorsa canı ne çekiyorsa yesin, hastalanmasını engellesin, hastalanıyorsa da onu tedavi etsin, tam olarak tedavi etsin.".

Stüdyo konuğu Neziha Doğan, doğuştan epilepsi hastası ve felçli olan kızının sekiz yıl tedavi olduğunu, ama elinin düzelmediğini, Eraslan'ın tavsiyelerini dinlediğini, önerilerini yaptığını ve kızının elinin artık açık olduğunu ve kasılmadığını anlatmaktadır. Konuklardan Necmiye Hanım, tiroid kanseri ve felç geçirdiğini, Eraslan'ın tavsiyeleriyle iyileştiğini, bir başka konuk 2010 yılında kızının beyin tümörü olduğunu, tıbbın yapması gereken herşeyi yaptıklarını, ameliyat yapılmasına rağmen kitlenin alınamadığını, kemoterapi yapıldığını ancak sonuç alınamadığını, Eraslan'ın çalışmalarını uyguladıklarını, son MR'da kitlenin küçüldüğünü ve içinin boşaldığını belirterek "Daha önce hiç inanmazdım. Kocakarı ilaçları gibi düşündüğümüz için. Biraz da okuyan bir kesimden geldiğimiz için kullandırtmamıştık, ama Mustafa Bey'in anlattıklarıyla, samimiyetine sözlerine güvenerek kullandık ve çok şükür memnunuz yani." şeklinde konuşmaktadır.

Programa telefonla katılan Kemal Özdemir, eşinin MS hastası olduğunu, Eraslan'ın tavsiyeleriyle iyileştiğini; Elazığ'dan arayan Bayram Topal, kalpten üç damardan rahatsızlandığını, eskiden 50 metrede bir dinlendiğini, şimdi 2 km yürüdüğünü ancak dinlenmeye ihtiyacı olmadığını; Gülden Uslu, polikistik overden dolayı çocuğunun olmadığını, şimdi 7 aylık hamile olduğunu; emekli edebiyat öğretmeni Günay Hanefi, kalbinin arter damarlarının tıkandığını, Eraslan'ın tavsiyeleriyle iyileştiğini belirtmektedir

Görüldüğü üzere programda, ürün ismi verilmese de konuklar, damar tıkanıklığı, kanser, kalp rahatsızlığı, MS ve kısırlık gibi hastalıkları Dr. Eraslan'ın tavsiyelerine uyarak çözdüklerini belirtmektedirler. Mustafa Eraslan günümüz tıbbının yetersizliğiyle insanları korkutarak kendi tedavi şeklini yüceltmektedir. Bu anlayışta yayınlanan bir programın insanların doktorlara, hastanelere ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasında etken olacağı ve bu doğrultuda toplum sağlığının olumsuz yönde etkilenebileceği kanaati oluşmaktadır.

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden gelen yazıda, bitkisel gıda tavsiyelerinin reklam ve tanıtma faaliyetlerinde, modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok hastalığı önlediği iddiası, insanları tedaviden soğutarak uzaklaştırabildikleri, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirebildikleri ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturabildikleri belirtilmektedir.Yine İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğ'nün yazısında, Dr.Mustafa Eraslan'a ait bir çok ürünün gerçeğe aykırı beyanlarla tanıtımının yapıldığı, insanların yanıltılarak istismar edildiği, herhangi bir tedavi etkisi olmayan ürünler nedeniyle halk sağlığının tehlikeye düşürüldüğü hatta bu tarz bitkisel ürünlerin kullanımı nedeniyle ölüm olaylarının gerçekleştiğine dair ihbarların bulunduğu belirtilmiştir.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Anadolu Vuslat Yayın Kuruluşunun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığınca ihlal konusu yayında sadece 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinin ihlal edildiği kanaati belirtilmişse de ihlal konusu yayının Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri ve Eczacılık Genel Müdürlüklerinden gelen konuyla ilgili yazılar kapsamında değerlendirilmesi neticesinde, programda yer alan ifadelerin insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği, bunun yanı sıra bitkisel destekli ürünlerin tanıtımı yapılırken ürünlerin ilaç olarak sunulduğu, pek çok ciddi hastalığı tedavi ettiği belirtilerek izleyicilerin yanıltılmakta olduğu anlaşılan mezkur yayının; 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde yer alan "Genel sağlığa,…zarar verecek davranışları teşvik edemez.” ilkesi ile 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; "Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” hükmünü ihlal ettiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla Anadolu Vuslat logolu yayın kuruluşu hakkında 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinin ve 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının ilk defa ihlali nedeniyle; Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca “Uyarı” yaptırımı uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- Bahse konu yayında;

a) 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde belirtilen “Genel sağlığa, çevrenin ve hayvanların korunmasına zarar verecek davranışları teşvik edemez." hükmünün ihlali olduğuna, Üst Kurul Üyesi Esat ÇIPLAK’ın karşı oyuyla, oy çokluğu ile,

b) 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; “Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” hükmünün ihlali olduğuna Üst Kurul Üyesi A. Vahap DARENDELİ’nin karşı oyuyla, oy çokluğu ile,

2- MALATYA V TV - ANADOLU VUSLAT logosuyla yayın yapan SELAM İLETİŞİM AJANSI A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmü ile 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükmünü ilk defa ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile, Karar verilmiştir.



VARAN -2-

Karar No : 27

Konusu : 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendindeki; "Genel sağlığa,…zarar verecek davranışları teşvik edemez." ve 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; "Gizli ticarî iletişime izin verilemez." hükümlerinin ihlali. (MALATYA V TV - ANADOLU VUSLAT - SELAM İLETİŞİM AJANSI A.Ş.)

İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 23.01.2013 tarihli ve 152 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

Anadolu Vuslat logosu ile yayın yapmakta olan Selam İletişim Ajansı A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunun 20.01.2013 tarihli yayını incelenmiş olup, saat 17:26'da "Doktorunuz Sizinle" adlı programın genel izleyici logosuyla yayınlandığı tespit edilmiştir.

Sunuculuğunu Cavit Özdoğan'ın yaptığı söz konusu programa Dr. Mustafa Eraslan ile O'nun tıbbı tavsiyelerini uygulayan kişiler konuk olarak katılmıştır. Sunucu Özdoğan programı "sağlık sorunlarına alternatif çözümlerin uzmanlarıyla ele aldığı bir program" olarak tanımlamaktadır. Programda, Eraslan'ın tavsiyeleriyle iyileşen stüdyo konukları söz alarak hastalıklarını ve iyileşme süreçlerini anlatmakta, Eraslan'a teşekkürlerini sunmaktadırlar.

Stüdyo konuklarından Şaziye Üstün, 1996 yılında iki defa enfaktüs geçirdiğini, anjiyodan sonra kesinlikle ameliyat olması gerektiğinin söylendiğini, ama ısrarla olmadığını, Eraslan'ın tavsiyelerini kullanarak iyileştiğini, çok da memnun olduğunu ifade etmektedir. Konuk Ali Yarlı da "4 sene önce anjiyo oldum, kılcal damarlarda birinde %70, %80 ve %90 tıkanma teşhisi konuldu.... İlaçları kullandım ama rampadan yukarı çıkamıyordum.... Sizin tavsiyelerinize uyaraktan gerçekten şimdi burdan diyebilirim ki beş kilometrede koşarım, yorulmam. Çok da çok sağlıklıyım." şeklinde konuşmaktadır.

Konuklardan Gülten Yavuz, beynine giden iki damarın tıkalı olmasından dolayı sürekli bayıldığını, Dr. Eraslan'ın tavsiyelerine uyduğunu ve iyileştiğini belirterek, 6 aylık kontollerde doktorlarıyla kavga ettiğini "Bana diyorlardı ki kullanmayacaksın. Siz ne karışıyorsunuz diyordum. Bu sağlık benim, vücutta benim. Ha sizin ilacı kullanmışım ha Mustafa Bey'in tavsiyelerine uymuşum." sözleriyle kendini savunduğunu ifade etmektedir. Eraslan'ın tavsiyeleriyle mide kanserini %90 yendiğini belirten Hikmet Oğuz ise "Sizin televizyona çıkıp da işte bu İbn-i Sina, Lokman Hekim, Farabi gibi isimlerden bahsetmeniz beni size daha çok yaklaştırdı açıkcası" şeklinde konuşmaktadır.

Programa telefonla katılan ve emekli danıştay üyesi olduğu ekranda yazan Mustafa Erkol ise beş yıllık kalp rahatsızlığından Mustafa Hocanın tavsiyelerini dinleyerek kurtulduğunu, "bir yıldır kullandım o tavsiyesine göre" diyerek 20 yaş gençleştiğini iddia etmektedir.

Görüldüğü üzere programda, ürün ismi verilmese de konuklar, damar tıkanıklığı, kanser, bayılma, kalp rahatsızlığı gibi hastalıkları Dr. Eraslan'ın tavsiyelerine uyarak çözdüklerini belirtmektedirler. Konuklar, hastanede doktorların uyguladıkları tedavilerden sonuç alamadıklarını ancak Mustafa Eraslan'ın tavsiyelerine uymaya başladıktan sonra sağlıklarına kavuştuklarını dile getirmişlerdir. Bu anlayışta yayınlanan bir programın insanların doktorlara, hastanelere ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasında etken olacağı ve bu doğrultuda toplum sağlığının olumsuz yönde etkilenebileceği kanaati oluşmaktadır.

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden gelen yazıda, bitkisel gıda tavsiyelerinin reklam ve tanıtma faaliyetlerinde, modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok hastalığı önlediği iddiası, insanları tedaviden soğutarak uzaklaştırabildikleri, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirebildikleri ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturabildikleri belirtilmektedir. Yine İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğ'nün yazısında, Dr.Mustafa Eraslan'a ait bir çok ürünün gerçeğe aykırı beyanlarla tanıtımının yapıldığı, insanların yanıltılarak istismar edildiği, herhangi bir tedavi etkisi olmayan ürünler nedeniyle halk sağlığının tehlikeye düşürüldüğü hatta bu tarz bitkisel ürünlerin kullanımı nedeniyle ölüm olaylarının gerçekleştiğine dair ihbarların bulunduğu belirtilmiştir.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Anadolu Vuslat Yayın Kuruluşunun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.



Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığınca ihlal konusu yayında sadece 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinin ihlal edildiği kanaati belirtilmişse de ihlal konusu yayının Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri ve Eczacılık Genel Müdürlüklerinden gelen konuyla ilgili yazılar kapsamında değerlendirilmesi neticesinde, programda yer alan ifadelerin insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği, bunun yanı sıra bitkisel destekli ürünlerin tanıtımı yapılırken ürünlerin ilaç olarak sunulduğu, pek çok ciddi hastalığı tedavi ettiği belirtilerek izleyicilerin yanıltılmakta olduğu anlaşılan mezkur yayının; 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde yer alan "Genel sağlığa,…zarar verecek davranışları teşvik edemez.” ilkesi ile 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; "Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” hükmünü ihlal ettiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla Anadolu Vuslat logolu yayın kuruluşu hakkında 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinin ve 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının ilk defa ihlali nedeniyle; Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca “Uyarı” yaptırımı uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.



Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- Bahse konu yayında;

a) 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde belirtilen “Genel sağlığa, çevrenin ve hayvanların korunmasına zarar verecek davranışları teşvik edemez." hükmünün ihlali olduğuna, Üst Kurul Üyesi Esat ÇIPLAK’ın karşı oyuyla, oy çokluğu ile,

b) 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; “Gizli ticarî iletişime izin verilemez.” hükmünün ihlali olduğuna Üst Kurul Üyesi A. Vahap DARENDELİ’nin karşı oyuyla, oy çokluğu ile,

2- MALATYA V TV - ANADOLU VUSLAT logosuyla yayın yapan SELAM İLETİŞİM AJANSI A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmü ile 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükmünü ilk defa ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile,

Karar verilmiştir.