Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akkuş, "Akarsulara kaçan çiftlik alabalıkları doğal türleri tehdit ediyor" dedi.

Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akkuş, Van havzasındaki çay ve derelerde yaşayan balık ve biyoçeşitliliğin korunması yönünde çalışmalarını sürdürüyor. Bu çalışmalar kapsamında Bahçesaray ilçesine giderek Bahçesaray çayında incelemelerde bulundu. Yaptığı incelemelerde çaylar ve dereler üzerinde kurulan alabalık üretim çiftliklerinden kaçan balıkların doğal olan türlerine zarar verdiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akkuş, "Dünyada her 13 dakikada bir canlı türü bir daha geri dönmemek üzere yok olmaktadır. Bu nedenle dünyada ve ülkemizde biyoçeşitliliğin korunması yönünde önemli adımlar atılmaktadır. Biyoçeşitlilik yönünden oldukça zengin olan ülkemizde akarsu ve göllerinde 6 adet endemik, yani dünyada sadece o bölgede yaşayan, balık türünü barındıran Van ili oldukça önemli bir konumdadır. Akarsularımız önemli biyoçeşitlilik kaynaklarımızdan olup özellikle hızlı bir bozulma sürecinin yaşandığı günümüzde büyük tehdit altındadır. Bu bozulmalar Van'daki akarsularımızda yaşayan biyoçeşitlilik kaynaklarımızdan olan balık türlerini ciddi bir şekilde tehdit etmektedir. Van'da bulunan akarsularımızın, 6 çeşit endemik tür barındırdığını göz önüne aldığımızda, bu durum daha iyi anlaşılmaktadır. Özellikle inci kefali ve kırmızı benekli alabalık bu türlerin en iyi bilinenlerindendir. Bu türler Van'da bulunan akarsularda yüz binlerce yıldır yaşamaktadırlar ve bölgemizin gerçek sahibidirler" dedi.

"Akarsulara kaçan çiftlik alabalıkları doğal türleri tehdit ediyor"

Akarsuların fiziki habitat yapısında ve su kalitesinde meydana gelen bozulmalar bu türleri yok olmaya iten başlıca sebeplerden biri olduğunun altını çizen Yrd. Doç. Dr. Akkuş, "Fakat hiç kimsenin dikkat etmediği bir diğer önemli tehlike ise akarsularımızın üzerine kurulu gökkuşağı alabalığı çiftliklerinden akarsulara kaçan alabalıklardır. Bu gün Van'nın Bahçesaray ve Çatak Çayı'nın en ücra köşelerinden Sarı Mehmet Barajına kadar ilimizin her yerinde alabalık üretim çiftliklerini görmekteyiz. Bu çiftliklerden akarsulara kaçan çiftlik alabalıkları bu akarsularda yaşan balıkları özelliklede kırmızı benekli alabalıkları tehdit ediyor. Çiftliklerden akarsulara kaçan gökkuşağı alabalıkları burada yaşayan doğal türlere göre çok daha rekabetçi ve baskındır. Bu nedenle burada yaşayan doğal türlere besin ve alan hakimiyeti yönünden üstün gelerekten doğal türleri yok olmaya doğru itmektedir. 2013 yılında Prof.Dr. Mustafa Sarı yönetiminde Çatak Çayı'nda tarafımca yapılan bir çalışmada akarsulara kaçan çiftlik alabalıklarının kırmızı benekli alabalıkları kendi bölgelerinin tamamen dışına çıkardığı açık bir şekilde ortaya konulmuştur. Bu gün Van il sınırlarında bulunan akarsularının birçoğu çiftliklerden kaçan alabalıklar ile doludur. Bu durumun önlenmesi için çiftliklerin çıkış sularının direkt akarsulara değil de bir dinlenme havuzuna bırakılması ve bu havuzun çıkış suyunun ızgaralar ile kapatılması gerekmektedir. Bu gün bölge kurulu alabalık işletmelerinde onlarca kişi istihdam olmakta ve ekmek yemektedir. Üretim elbetteki güzel ve saygı duyulması gereken bir olgudur. Fakat üretim yaparken ekolojiye ve diğer canlı türlerine saygı duymalıyız. Bölgede yaşayan insanlar olarak akarsularımızda yaşayan balıkların en büyük değerlerimiz ve zenginlik kaynaklarımız olduğunu unutmamalıyız" şeklinde konuştu.