Kriz Malatya’yı Teğet Geçer mi?

Küreselleşen dünyada dışa açık bir ekonominin küresel boyuttaki krizlerden etkilenmemesi mümkün değildir. Ancak Sayın Başbakanımızın kalkıp ta krizden en çok biz etkileneceğiz demesi de krizin etkilerini azaltmaz aksine artıracaktır. Dolayısıyla söylem doğru değil ancak piyasadaki tansiyonu azaltmak açısından gerekli idi.
Kriz daha çok inşaat, finans ve tekstil sektörleri üzerinden bir daralmaya neden olacaktır. Özellikle finans sektörü krizdeki payı büyük olacaktır. Zaten finansal piyasada oluşan olumsuz dalgalar inşaat sektöründe gecikmeli etkilerini artırarak göstermeye devam edecektir.
Aslında bizim finansal sektörümüzün temelini oluşturan bankacılık sistemindeki esas sorun yabancı kaynaklara aşırı bağımlı hale gelmesidir. Yani birçok büyük bankamız yüksek meblağlarda dış borçlanma yoluyla bilançolarını şişirmiş durumdalar. Bu normal bir ekonomik konjuktörde önemli bir sorun olmayabilirdi. Ancak alınan bu yabancı krediler zamanından önce çağrılır ise esas o zaman kriz Türkiye"yi derinden sarsacaktır. Ne mi olacak?
Önce bankalar kredi musluklarını tamamen kapatacaklar. Ardında verdikleri kredileri geri çağırmaya başlayacaklardır. Sonra sıra kredi kartlarına gelecektir, kredi kartı borcu olanları bankalar tarafından daha fazla sıkıştırılacak. Ve en son ipoteğe dayalı emlak sektöründe ciddi kredi geri çağrılmaları başlayacaktır. Bu da en çok inşaat sektörünü zorlayacaktır.
Tekstil sektöründeki etki ise daha farklı. Tekstilde ana hammadde olan pamuk fiyatları tüm dünyada düşmekte. Ancak Tekstilde Türkiye için esas belirleyici olan Dolar/Euro paritesidir. Şöyle ki hammadde fiyatları dolar olarak belirlenirken, satışın büyük kısmı Euro bölgesine yapıldığı için doların değer kazanması tekstilcileri zora sokacaktır. Ve parite şu anda düşmekte şu anda 1,30"lar da. Bu demek oluyordu maalesef Malatya"mız da Tekstilden işten çıkarmalar daha da artacak.
Malatya"daki durgunluk özellikle yerel seçimlerden sonra kendini daha fazla hissettirecektir. Zira seçimler dolayısıyla artan kamu harcamalarında ciddi bir düşüş kaçınılmaz. Bu da piyasadaki likiditeyi daha çok daralmasına neden olacağı aşikardır.
Şirketlere tavsiyemiz:
1- Yüksek enflasyonist dönemden kalma şişkin stoklarla çalışmayı bir kenara bırakmalılar. Dünyada böyle bir yapı kalmadı. Kimse yüksek stokun getirdiği maliyete katlanma lüksüne artık sahip değil.
2-Borçlanmalarında yabancı para cinsinden yapıyor iseler Dolardan uzak dursunlar. Zira dolar fiyatı 2,10 TL kadar dayanırsa kimse şaşırmasın.
3-Alacaklarının tahsiline hız versinler zira krizde likit kalmak sizin can simidiniz olacaktır.
Selçuk Çitil